Battle for Haditha (2007)
Regie: Nick Broomfield | 93 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Elliot Ruiz, Yasmine Hanani, Andrew McLaren, Matthew Knoll, Thomas Hennessy, Vernon Gaines, Danny Martinez, Joe Chacon, Eric Mehalacopoulos, Jase Willette, Antonio Tostado, Tony Spencer, Nick Shakoour, Alysha Westlake, Oliver Bytrus, Nathan DelaCruz, Nathan De La Cruz, Ali Adill Al-kaanan Desher, Falah Abraheem Flayeh, Duraid A. Ghaieb
Aan oorlogsfilms is geen gebrek, integendeel. Denk aan ‘Cold Mountain’ en ‘Gone with the Wind’ over de Amerikaanse Burgeroorlog. Of ‘Hotel Rwanda’ en Black Hawk Down’. En dan hebben we het nog niet eens over de ontelbare films over de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn meestal wel de meest aangrijpende oorlogsfilms omdat deze oorlog het dichtste bij de mensen staat en het verst in het geheugen zit. Wat dat betreft is ‘Battle for Haditha’ dan ook een schot in de roos. Want wat ligt er nu verser in het geheugen dan de oorlog in Irak? Toch blijkt door deze film dat we eigenlijk heel weinig weten van deze oorlog en hoe heftig het er allemaal aan toe ging. Blijkbaar staat het toch nog te ver van ons af. Met deze film is dat verleden tijd. Regisseur Nick Broomfield brengt met deze film de realiteit ineens akelig dichtbij.
De ‘Battle for Haditha’ is een twee dagen durende aanval op het plaatsje Haditha door het Amerikaanse leger. De reden? Er is een Amerikaanse militair om het leven gekomen bij een bomaanslag en de militairen vinden dat genoeg reden om het hele dorp plat te gooien en complete onschuldige families uit te moorden. We volgen het verhaal vanuit drie perspectieven. Vanuit de militairen die hun collega bij een bomaanslag verliezen en daardoor volledig door het lint gaan. Vanuit twee mannen die de bom hebben geplaatst en verscheurd worden door schuldgevoelens als ze erachter komen wat dit allemaal teweeg heeft gebracht. En het laatste en meest aangrijpende perspectief is dat van een onschuldige familie die uit elkaar wordt gescheurd door de brute militairen, inclusief een liefdesdrama met een zwangere vrouw. Een discussie die dit met zich meebrengt is natuurlijk wie er hier goed en wie er hier slecht is? Zijn de militairen slecht omdat ze de dood van hun collega en vriend willen wreken? Zijn de mannen slecht die de bom hebben gelegd? Over één ding zal iedereen het eens zijn, de mannen in het Amerikaanse leger zijn geen lieverdjes. En als ze dan een onderscheiding krijgen voor hun heldhaftigheid roept dat lichte braakneigingen op. Maar wat te denken van de mannen die de bom daar neer hebben gelegd? Zijn zij slecht? Of hadden zij een reden om dit te doen?
Nick Broomfield staat bekend om zijn documentaires zoals ‘Aileen, Life and Death of a Serial Killer’ en ‘Trackin Down Maggie: The Unofficial Biography of Margaret Thatcher’. Met ‘Ghosts’ maakte hij al een uitstapje naar het soort genre dat een kruising is tussen een documentaire en een speelfilm. ‘Battle for Haditha’ is dat ook. Vooral het begin doet voorkomen als een documentaire. De militairen vertellen over hun ervaringen voor de camera en hun namen komen onderaan in beeld te staan. Toch is dit een vertekend beeld. Het is namelijk een speelfilm, het is allemaal nagespeeld. Het zou ook geen documentaire kunnen zijn omdat dat zou betekenen dat Nick Broomfield aanwezig was geweest bij deze aanval op het dorp en dat zou hij onmogelijk zo gefilmd kunnen hebben en waarschijnlijk had hij het dan ook niet overleefd gezien de enorme woede van de militairen op alles en iedereen. Toch kijkt deze film als een documentaire en dat is bijzonder knap. Op deze manier grijpt het je nog meer aan.
Wat het mooie is aan deze film is ook meteen het nadeel. Hij grijpt je te veel aan en is té heftig. Het is nog te dichtbij allemaal, het is te kort geleden en het is allemaal nog veel te echt. Het is geen film om ontspannen naar te gaan zitten kijken, het is tenenkrommend frustrerend om te zien hoe het er aan toegaat in deze oorlog en met name de agressiviteit van het Amerikaanse leger is vreselijk om aan te zien. Je wilt deze film helemaal niet zien. Je wilt niet weten hoe erg het allemaal is in Irak en hoeveel onschuldige mensen er vermoord worden. Je wilt het als kijker allemaal niet weten omdat het veel te echt is en veel te dichtbij.
Nick Broomfield is een geweldige filmmaker en ‘Battle for Haditha’ is een indrukwekkende film. Alleen allemaal net iets te. Te veel bloed, te veel ledematen, te veel geweld, te veel emotie. Kortom té echt.
Eveliene Sanders
Waardering: 3.5