Brainstorm (1983)

Regie: Douglas Trumbull | 106 minuten | drama, science fiction | Acteurs: Christopher Walken, Natalie Wood, Louise Fletcher, Cliff Robertson, Jordan Christopher, Donald Hotton, Alan Fudge, Joe Dorsey, Bill Morey, Jason Lively, Darrell Larson, Lou Walker, Stacey Kuhne-Adams, John Hugh, Ira David Wood III

‘Brainstorm’ is geen film die makkelijk tot stand kwam. Het controversiële thema en vooral de eigenzinnige invulling daarvan vielen niet goed bij iedereen, maar wat veel erger was: Natalie Wood overleed voor de film af was en de regisseur zag zich genoodzaakt dan wel het hele project af te blazen, dan wel de film af te maken met het materiaal dat er al lag. Het laatste gebeurde en eerlijk gezegd voelt het niet alsof er iets mist.

De film komt uit 1985, de periode waarin de roerige tijden van strijd tegen de gevestigde orde en revoluties voor velen niet meer interessant zijn. Het publiek wil weer gewoon vermaakt worden, getuige het succes van andere science fiction films uit die tijd, zoals natuurlijk ‘Star Wars’ (hoewel hier ook een revolutionaire thematiek in zit!) en niet veel later de ‘Back to the Future’ reeks, als entertainment pur sang, ‘E.T.’ en ‘Blade Runner’. In ‘Brainstorm’ is de overheid de vijand en zo zwemt de film een beetje tegen de stroom van de tijd in. Wat niet weg neemt dat het een prima film is, interessant en spannend. Bovendien zit er ook een mooi liefdesverhaal in, waar hebben we het over!

Het roer is in handen van Douglas Trumbull, die vooral bekend werd als special effects man voor ‘Star Trek’ (de tv-serie) en ‘Blade Runner’ (1982). Hier richt hij zich vooral op de regie, de vormgeving is in handen van een groot team van mensen, dat met de computer prachtige animaties maakte, zeker voor die tijd en dat een mooie omgeving weet te creëren waarin de wetenschap floreert, met alle toeters en bellen, snufjes en apparaatjes die ‘bliep’ doen. In één scène schieten ze een beetje door, wanneer de apparaten op hol slaan en robotarmen beginnen te ‘praten’ en te ‘denken’.

Verder is het even wennen aan het liefdespaar Walken-Woods, ze lijken erg van elkaar te verschillen, ook in leeftijd, maar gedurende het verhaal begint het toch te werken. Christopher Walken is sterk als gedreven professor, met een jongensachtig randje, een beetje naïef, dat wel. Want laten we eerlijk zijn: gewetensbezwaren van wetenschappers komen altijd een beetje laat. Wanneer blijkt dat geldschieters andere plannen met hun uitvindingen hebben is iedereen ineens verbijsterd en geshockeerd, maar uit de geschiedenis valt toch wel af te leiden dat dit zo werkt. Zouden de uitvinders van de atoombom zich niet hebben gerealiseerd dat hun uitvinding de mens niet per se zou dienen, maar hen vooral kan vernietigen? Ze wilden het gewoon niet weten, want ze werden gedreven door nieuwsgierigheid en ambitie, dezelfde drijfveren die Adam en Eva hun plaatjes in het Paradijs deed verliezen.

Wellicht is de controverse rond deze film ook gelegen in de visie op leven en dood, die uiteraard nogal persoonlijk is en niet iedereen zal liggen, zoals mensen met een religieuze achtergrond. Zij zullen bij het kijken misschien afhaken, evenals de mensen die niet houden van weer een bedacht verhaaltje over overheidssamenzweringen en andere ideeën die het establishment onderuit lijken te willen halen. Maar wie voorbij dit alles wil en kan kijken, krijgt een aardige film te zien, die minder gedateerd is dan de kleuren de kleding doen vermoeden.

Arjen Dijkstra

Waardering: 4

Bioscooprelease: 23 februari 1984