China Blue (2005)

Regie: Micha X. Peled | 86 minuten | documentaire

Ooit nagedacht over de betekenis van ‘Made in China’? Het betekent hard werken voor een hongerloontje. Hoofdzakelijk jonge vrouwen/meisjes verlaten in China hun geboortestreek, het platteland, om in de stad geld te verdienen voor hun ouders. Deze trek naar de stad heeft de afgelopen twintig jaar voor meer dan 130 miljoen migrerende mensen gezorgd in China: ’s werelds grootste migratie van de afgelopen decennia. De meisjes en jonge vrouwen komen naar de stad voor werk, bijvoorbeeld als draadjes-knipster bij Lifeng, de jeans fabriek van Mr. Lam.

We volgen Jasmine die vanuit Midden-China meer dan 48 uur reist voordat ze in Zuid-China is. Daarvoor is ze haar vallei nooit uit geweest en had ze geen idee dat je op een trein, een bewegend ding, gewoon kon slapen. Jasmine woont samen met onder andere Liping en Orchid in een hok in de fabriek. In eerste instantie nog blij en verbaasd over stromend water, merkt Jasmine al gauw dat er verder geen luxe is en er slechts gewerkt mag worden. Soms wel dagen van vijftien of zelfs twintig uur. Mr. Lam, de eigenaar, beklaagt zich over de houding van zijn werknemers, hij kent dat luie boerenvolk wel. Orders moeten op tijd af, Amerikaanse en Franse klanten gaan anders naar de concurrent. Deze buitenlanders komen soms ook op werkbezoek maar zijn blind voor de wantoestanden. Er wordt dan ook door de werknemers gelogen over de arbeidsomstandigheden.

Na drie maanden hebben Jasmine en haar collega’s nog steeds geen loon ontvangen. Als kijker schreeuw je al bijna tegen je scherm “ga staken” en uiteindelijk doen ze dat ook. Ze worden betaald. Maar niet Jasmine. Het hoort bij het beleid het eerste loon van nieuwkomers in te houden. Het is Oud en Nieuw en iedereen die ook maar een beetje gespaard heeft gaat naar huis. Jasmine kan dus niet weg. Orchid kan wel naar huis en neemt haar vriend Lee mee. Het is confronterend te zien hoe arm de ouders van Orchid zijn en toch spreken over hun hoge levensstandaard van de laatste jaren.

Nog veel schokkender is de aftiteling. De tijd dat de documentaire duurt hebben de meisjes alweer 40 jeans gemaakt en zijn 1,46 dollar rijker. De kijker blijft achter met veel vragen. Moet je wel of niet deze jeans uit China kopen? Als je dat niet doet hebben de meisjes zeker geen werk en zijn ze nog armer. Dat is een argument om het wel te doen. Beter is misschien toch te helpen deze uitbuiting te stoppen en dat doe je niet door het in stand te houden. De documentaire is in ieder geval zeer de moeite waard, al stemt het je niet vrolijker.

Miranda van der Hoek

Waardering: 4

Bioscooprelease: 14 september 2006