Dakota (1974)

Regie: Wim Verstappen | 100 minuten | drama | Acteurs: Marlies van Alcmaer, Willeke van Ammelrooy, Kees Brusse, Leontien Ceulemans, Harcourt Curacao, Frank Davelaar, Diana Dobbelman, Eddy Lobo, Ramona Lucas, Wim de Meyer, Dora van der Groen, Monique van de Ven, Bob Verstraeten, Helmert Woudenberg

Aardse zaken zijn niet besteed aan vliegenier Brusse, die zich het meest gelukkig voelt wanneer hij in de lucht zweeft. In het luchtruim is hij de koning te rijk, wordt hij één met de wereld om zich heen en kan hij helemaal zichzelf zijn. Dagelijkse beslommeringen trekken hem niet. Okay, hij is niet vies van enige vrouwelijke aandacht, ligt zelfs goed in de markt, maar de oude Dakota is zijn echte levensgezel. Brusse werkt, geniet, mijmert en slaapt in zijn oude, vertrouwde kist.

Regisseur Verstappen kiest in ‘Dakota’ bewust voor een karakterstudie. De film speelt zich grotendeels af in de cockpit of de laadruimte van een oud vliegtuig, waardoor je op den duur het gevoel krijgt mee te liften op één van de diverse trips door het luchtruim. Het is, kort gezegd, handig om interesse te hebben in vliegtuigen en alles dat met vliegen te maken heeft, voor je de film bekijkt, anders wordt het wellicht een moeizame opgave. Wanneer je besluit de rit uit te zitten, ontdek je een aardige blik in het leven van een oudere man op de Caraïben, die met een handeltje hier en daar zijn hoofd boven water houdt.

De aardse gebeurtenissen zijn van ondergeschikt belang en mede daarom niet bijster goed uitgewerkt. Gedurende de film blijkt Brusse (‘Rooie Sien’) niet vies te zijn van louche handel tijdens zijn tochten boven de Antillen en Suriname. Verschillende personen houden hem in de gaten, maar pas later komt aan het licht wat Brusse in zijn oude kist vervoert.

Een jonge Van de Ven (‘Turks Fruit’) komt voorbij als verwende rijkeluisdochter, die Brusse tot in den treuren achtervolgt. Zij is niet de eerste vrouw die zich aangetrokken voelt tot de wat oudere man, die schijnbaar in zijn eigen wereld leeft. De intermezzo’s tussen Brusse en Van de Ven worden naar verloop van tijd vervelend en bovendien leidt dit deel van het verhaal tot niets. Later, na een grote portie toeval, belandt Brusse in huis bij de sensuele Van Ammelrooy (‘Antonia’). Haar erotische uitstraling en zwoele blik zijn zeker het vermelden waard. En, eh, acteren kan zij ook!

De rest van het verhaal is van marginaal belang. Brusse raakt aan de praat met een stel betweterige vliegeniers en krijgt nog een beloning voor bewezen diensten aan het einde van de film. ‘Dakota’ is een film die een boodschap wil overbrengen via beeld, niet via dialogen. De eerste gesproken tekst hoor je pas als de film een kwartier ver is. Op de vliegtrips boven de Nederlandse Antillen en Suriname en een 33-urige oversteek naar Ameland focust Verstappen zich op het gemoedelijke hoofd van Brusse en zijn verregaande liefde voor de oude Dakota. Op gegeven moment, na vele uren van vliegen, lijkt het zelfs alsof het toestel daadwerkelijk leeft. Brusse behandelt de kist als was het zijn geliefde.

Interesse of kennis van het vliegen is een pré voor het aanschouwen van ‘Dakota’. De eerste minuten van de film tonen bijvoorbeeld minutieus hoe Brusse zich voorbereid op weer een vlucht naar Curaçao of Aruba. Brusse is het onmiskenbare middelpunt van een film de bijna uitsluitend om hem draait en hij blijft overeind. Het is de moeite waard om even te wachten op de rol van Van Ammelrooy. Aardige film, voor de liefhebber.

Robbert Bitter

Waardering: 2

Bioscooprelease: 11 april 1974