De Punt (2010)

Regie: Hanro Smitsman | 81 minuten | drama | Acteurs: Terence Schreurs, Martin Schwab, Gerson Oratmangoen, Anis de Jong, Marie-Louise Stheins, Kees Hulst, Bart Klever, Sophie van Oers, Joost Bolt, Ferdi Stofmeel, Joshua Timisela, Rudy Tuhusela, René van Zinnicq Bergmann, Delano Limaheluw, Ambonwhena Aratuaman, Joenoes Polnaija, Stefan de Jong, Peter Drost, Wim Bouwens, Martijn Apituley, Nel Lekatompessy, Jaap Spijkers, René van Asten, Hans Trentelman, Lex van Delden, Frederik de Groot, Han Kerckhoffs, Roger Goudsmit

In 1977, twee jaar na de treinkaping bij Wijster, vond een tweede treinkaping plaats, dit keer bij het Drentse plaatsje De Punt. In 2009, één jaar na de première van Telefilm ‘Wijster’ (Paula van der Oest), over die eerste treinkaping door Molukse vrijheidstrijders, beleeft ‘De Punt’ zijn debuut op tv. Voor het scenario tekenden Sylvia Pessireron en Carel Donck, voor de regie werd Hanro Smitsman aangetrokken, die in 2008 veel indruk maakte met ‘Skin’, ook al een Telefilm.

‘De Punt’ toont het (fictieve, maar op feiten gebaseerde) verhaal van zowel de Molukse als de Nederlandse kant. Het heden en het verleden is op intelligente wijze in elkaar gevlochten. Centraal staat Noor Pattipamena (Terence Schreurs), de enige vrouwelijke kaper, die de twijfelachtige eer heeft de geschiedenisboeken in te zijn gegaan als eerste Nederlandse vrouwelijke terrorist (de échte Noor heet Hansina Uktolseja). Door de uitnodiging van het televisieprogramma Met andere ogen, waarin de treinkaping, en vooral Noors rol daarin, centraal staat, worden de gevoelens en herinneringen bij diverse betrokkenen weer opgerakeld. In flashbacks, overigens niet chronologisch, zien we wat Noor er toe heeft aan gezet zich bij het groepje vrienden aan te melden als kaper en ook hoe zij met al haar macht heeft geprobeerd geen slachtoffers te maken bij de gegijzelden. De vader van Noor verwijdert zich met zijn halsstarrige houding steeds verder van haar. De 22 jarige Yvonne wordt ook gevolgd. Zij is een van de treinpassagiers, die voorzichtig vriendschap met Noor sluit – een vriendschap die door Noors vroegtijdige dood echter niet tot bloei kan komen. We zien hoe de jonge soldaat Nico van Vliet worstelt met zijn drang om burgers te bewaken. Tenslotte vertolkt Kees Hulst de rol van Minister van Justitie Dries van Agt, zowel in de beelden uit 1977 en het heden. Van Agt speelde een belangrijke rol in de besluitvorming van de regering met geweld in te grijpen bij deze kaping. De gevolgen van dat militaire ingrijpen zijn niet mis: er waren twee doden onder de passagiers te betreuren en zes van de negen kapers – waaronder Noor – kwamen om het leven bij de bestorming.

Smitsman wilde dat ‘De Punt’ de menselijke kant van de kapers liet zien en in dat opzicht is de film meer dan geslaagd. De groep kapers wordt getoond als een stel jonge idealisten, die in hun naïviteit geen idee hebben waar ze aan beginnen en de gevolgen van hun daad niet kunnen overzien. Hoewel hun daad natuurlijk niet goed te praten is, leidt het wel tot meer begrip voor hun beweegredenen bij de kijker. ‘De Punt’ neemt geen standpunt in en dat is prettig. De acteerprestaties zijn over het algemeen goed tot zeer sterk. Terence Schreurs is fijn om naar te kijken, maar ook de andere vrouwelijke rol mag er zijn: Yvonne Verweij, de jonge variant goed gespeeld door Sophie van Oers, maar vooral Marie-Louise Stheins overtuigt met haar krachtige overtuigende spel. Anis de Jong, die Noors vader Tjak vertolkt is ook uitstekend gecast en zowel Gerson Oratmangoen die de jonge Koen, als Martin Schwab, die de oudere Koen speelt, de verboden liefde van Noor, zetten een prima prestatie neer. Daarnaast is de film mooi geschoten, aandacht voor details, interessante composities, het gebruik van kleurfilters: goed gedaan. Fijn dat dit stukje vaderlandse geschiedenis opnieuw onder de aandacht gebracht wordt in een film die de zaak op zo’n meeslepende manier vanuit beide perspectieven laat zien. ‘De Punt’ boeit van begin tot eind.

Monica Meijer

Waardering: 3.5