De Van Waveren tapes (2012)
Regie: Wim van der Aar | 87 minuten | documentaire
Er zijn maar zeer weinig mensen bij wie de naam van Guido van Waveren een belletje doet rinkelen. Dat is ook niet zo vreemd, want als Wim van der Aar, verzamelaar van beeld- en geluidsfragmenten, niet in 1996 een tas vol met geluidsfragmenten van deze man had bemachtigd, was de documentaire over Van Waverens leven, ‘De Van Waveren Tapes’, er niet gekomen. Guido van Waveren heeft, zo blijkt, gedurende ruim tien jaar meer dan zestig uur aan geluidsfragmenten van zijn eigen leven opgenomen. Deze fragmenten bestaan voornamelijk uit telefoongesprekken die hij voerde met familie en vrienden. Gefascineerd geraakt door deze opnames start filmmaker Wim van der Aar een zoektocht naar het levensverhaal van Guido van Waveren.
Het fraaie resultaat van deze zoektocht is de documentaire ‘De Van Waveren Tapes’ geworden. Op een zeer creatieve manier wordt het verhaal van Guido verteld. En hoewel we de hoofdpersoon nooit daadwerkelijk in beeld krijgen, lukt het wel om een zeer goed beeld van zijn leven te schetsen. Een redelijk tragisch leven, zo blijkt. Guido (geboren in 1944 in Heemstede) is afkomstig uit een zeer welvarende familie. Door de enorm beschermde opvoeding die zijn ouders hem gegeven hebben, heeft hij zich nooit echt persoonlijk kunnen ontwikkelen. Zo heeft hij maar vier jaar op de basisschool doorlopen en verder nooit doorgeleerd. Door dit trauma loopt hij continu bij psychologen en ook sociaal heeft hij het niet makkelijk.
Het is heel knap hoe het Wim van der Aar met zijn debuutfilm gelukt is om een intrigerend verhaal te vertellen aan de hand van de opnames die, zoals hij zelf zegt, nogal onsamenhangend zijn. Een duidelijk verband is er niet tussen de vele gesprekken die Guido opgenomen heeft en in het begin van de documentaire ben je als kijker dan ook een beetje zoekende. Naarmate ‘De Van Waveren Tapes’ vordert, krijg je echter steeds een beter beeld van de persoon Guido van Waveren. De telefoongesprekken die hij voert zijn voornamelijk met zijn moeder en met zijn goede vriendin Nel. Deze opnames laten duidelijk horen hoe moeilijk Guido het sociaal heeft. Daarnaast geven de gesprekken een goed beeld van de gedachtes van Guido en hoe hij worstelt met het leven, maar bovenal met zichzelf. Deze gesprekken worden gecomplementeerd door korte interviews die Wim van der Aar met psychologen en grafologen voert om de gedachtes en het gedrag van Guido verder te verklaren. De geluidstapes worden ondersteund door illustratief beeldmateriaal waarmee de makers proberen de leefsituatie van Guido en de overige personen te reconstrueren.
Gedurende de documentaire groeit de interesse in het karakter van Guido van Waveren. Wim van der Aar is er dan ook in geslaagd om zijn eigen fascinatie in dit personage naar de documentaire over te brengen en dat is zeer knap. ‘De Van Waveren Tapes’ boeit eigenlijk vrijwel van begin tot eind en de originele opzet draagt hieraan bij. Het voelt allemaal verfrissend aan en hoewel het levensverhaal van Guido van Waveren uiteindelijk vrij triest is, is deze documentaire over zijn leven daarentegen zeer fraai.
Martijn Scheepers
Waardering: 4
Bioscooprelease: 21 juni 2012
DVD-release: 2 april 2013