Eat That Question: Frank Zappa in His Own Words (2016)
Regie: Thorsten Schütte | 90 minuten | documentaire, biografie, muziek | Met: Frank Zappa, Theodore Bikel, Arlene Francis, Keith Moon, Steve Allen, Jimmy Carl Black, Pierre Boulez, Thomas Braden, Napoleon Murphy Brock, Paul Carman, Katie Couric, Mike Douglas, George Duke, Václav Havel
Binnen de popmuziek wemelt het van de excentriekelingen. Ook duikt er af en toe een genie op. Maar muzikanten die excentriciteit en genialiteit verenigen? Die zie je maar zelden. Brian Wilson, Captain Beefheart, Prince. Of het grootste genie van allemaal, Frank Zappa. Een eigenzinnig, authentiek, non-conformistisch, charismatisch en hoogst origineel type. Gezegend met een verbluffende techniek en herkenbaar stemgeluid. Maar ook de man van gitaarsolo’s waaraan geen eind leek te komen.
‘Eat that Question: Frank Zappa in His Own Words’ probeert vat te krijgen op dit fenomeen. Niet eenvoudig, want Zappa verschool zijn privéleven achter dikke muren. Als muzikant hield hij zich bezig met rock, jazz, modern klassiek, blues, rhythm and blues, pop en alle stijlen daar tussenin. Zijn teksten waren meestal maatschappijkritisch, maar altijd met een gezonde dosis humor. En hij kon vuilbekken als de beste.
‘Eat that Question’ vertelt Zappa’s verhaal aan de hand van interviews en concertopnamen. Helaas praatte Zappa nooit over zijn afkomst (Baltimore, 1940), zijn privéleven (getrouwd, 4 kids) en zelden over zijn muzikale invloeden. Wel laat hij zich in de interviews kennen als een hyperintelligent maar opstandig type. De reden voor die opstandigheid mag je misschien afleiden uit het eerste muziekfragment. Een piepjonge Zappa, keurig geknipt en in onberispelijk kostuum, die nog volop meelacht met een talkshow-host. Een Zappa die wordt uitgelachen door een publiek dat zijn experimentele muziek niet begrijpt. Een Zappa die er een paar jaar later uitziet als een opstandige hippie met gitaar.
Door zijn concept valt ‘Eat that Music’ een beetje collageachtig uit. Geen probleem voor de fan, maar voor kijkers die Zappa en zijn muziek niet kennen, zal het allemaal wat lastiger zijn. Ook al omdat de songs snel worden afgekapt en de interviews soms refereren aan vergeten zaken. Zoals het politieke gekibbel over Zappa’s al te expliciete teksten.
Ook de fans blijven enigszins op hun honger zitten. Waar zijn de verhalen over de geweldige muzikanten met wie Zappa ooit samenwerkte (van Lowell George tot Steve Vai)? Waarom wilde hij zo graag erkenning als serieus componist? Waarom die oeverloze gitaarsolo’s? En waarom liet hij zijn kinderen meedoen op zijn albums terwijl hij ze eigenlijk in de schaduw wilde laten?
Gelukkig hebben we niet te klagen over indrukwekkende beelden en muzikale fragmenten. Met als uitschieter het interview dat Zappa gaf vlak voor zijn dood. Wanneer de ironie uit de blik is verdwenen en je plots zijn kwetsbare kant ziet. En een kwetsbaar excentriek genie, hoe vaak zie je dat nou?
Henny Wouters
Waardering: 3
Digital download-release: 15 februari 2017
VOD-release: 8 maart 2017
DVD-release: 8 maart 2017