Funan (2018)
Regie: Denis Do | 84 minuten | animatie | Originele stemmencast: Bérénice Bejo, Louis Garrel, Colette Kieffer, Aude-Laurence Clermont Biver, Brice Montagne, Franck Sasonoff, Hervé Sogne, Maxime Baudoin, Tom Trouffier, Lila Lacombe, Emilie Marié
Rijstvelden zover het oog reikt, een stippenpatroon van rijstplantjes tot aan de horizon. Het is niet een beeld van overvloed maar van hongersnood, van massamoord door uitputting en ondervoeding. Het is een steeds terugkerend beeld in ‘Funan’ (2018), een animatiefilm over de periode 1975 tot 1979 in Cambodja. De periode waarin de Rode Khmer aan de macht was en zij de bevolking blootstelde aan een combinatie van tot het uiterst doorgevoerd Maoïsme en gruwelijk ultranationalisme.
‘Funan’ laat de politieke achtergrond van deze geschiedenis voor wat het is en zoemt in op de menselijke tragedie. De familie van Chou en haar man wordt samen met massa’s andere stedelingen gedeporteerd naar het platteland. Daar moeten ze het moderne westerse leven afzweren en zich bekeren tot het “eerlijke” boerenleven dat door de Rode Khmer wordt verheerlijkt. Onderweg worden ze ontdaan van hun bezittingen en hun waardigheid, en in de dagenlange marsen raakt Chou ook gescheiden van haar zoontje Sovanh.
Sovanh is nog maar vier jaar en belandt in een kamp speciaal voor kinderen. Chou mag haar zoon niet bezoeken, de Rode Khmer heeft traditionele familiebanden afgeschaft — woorden als moeder en vader mogen niet meer worden gebruikt — en daarvoor in de plaats is trouw aan Angkar (“de Organisatie”) gekomen. Elke vorm van verantwoordelijkheid aan de ander is ver te zoeken, zelfredzaamheid is het sleutelwoord en iedereen verschuilt zich achter Angkar. Blind vertrouwen in Angkar is het antwoord op alle vragen. Chou en haar man laten het er natuurlijk niet bijzitten en in de jaren die volgen vechten ze om te overleven en verenigd te worden met hun zoon.
De kracht van animatie is dat het de werkelijkheid in een paar treffende lijnen kan vangen, de rest vullen we zelf in. Het is die eenvoud waarmee ‘Funan’ van een onbegrijpelijk gruwelijke geschiedenis die de Cambodiaanse genocide is, een universeel en emotioneel behapbaar verhaal maakt over familiebanden en menselijk lijden. De keerzijde is dat de ontwikkeling van dit verhaal wel erg het geijkte pad volgt; ‘Funan’ had daarin wat verrassender mogen zijn.
Alberto Ciaccio
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 11 juli 2019
DVD-release: 3 september 2019