Het Bestand (2017)

Regie: Thomas Korthals Altes | 84 minuten | thriller | Acteurs: Stefanie van Leersum, Nasrdin Dchar, Thomas Höppener, Roos Ouwehand, Alex Hendrickx, Jonathan Huisman, Tom van Kalmthout, Bert Hana, Alyt Damstra, Karsten de Vreugd, Ruud Drupsteen, Shahine el Hamus, Geert Lageveen, John Meerzorg, Joël Mellenberg, Jeroen Rienks, Eva Smid, Tom van Kessel, Steven van Watermeulen

In de anonimiteit van internet, kunnen mensen van alles roepen en uitvreten. Ze wanen zich onbespied en daardoor onaantastbaar. De kans dat ze wegkomen met zaken die het daglicht niet kunnen verdragen, is groot. Cybersecurity wordt met dag belangrijker, aangezien ons leven zich steeds meer online afspeelt. Maar hoe veilig en betrouwbaar is zo’n beveiligingsbedrijf eigenlijk? Met dat eenentwintigste-eeuwse thema in het achterhoofd schreef Arnon Grunberg in 2015 zijn novelle ‘Het bestand’. Een boekje van nog geen 180 pagina’s, waarin een sociaal gemankeerde ‘hacktiviste’ de hoofdrol speelt. Op dat verhaal baseerde Judith Goudsmit dan weer haar scenario voor de Telefilm ‘Het bestand’ (2017). De regie is in handen van Thomas Korthals Altes (‘Lieve Celine’, 2013).

Lillian (Stefanie van Leersum) is een wereldvreemde jonge vrouw met een wiskundeknobbel en verstand van computers. Onder de naam ‘PrincessSaba’ maakt ze deel uit van een groepje hackers, die het vooral gemunt heeft op multinationals, banken en verzekeraars. Één van de hacks loopt niet helemaal zoals gepland; het lukt Lilian niet om al hun sporen uit te wissen, omdat ze wordt afgeleid door een telefoontje van haar moeder (Roos Ouwehand), die haar mededeelt dat haar vader een hartaanval heeft gehad. Haar vader was een klokkenluider, die misstanden binnen het financiële bedrijf waar hij werkte aan de kaart stelde. Zijn dood sterkt Lilian in de opvatting dat het haar missie is om hufters op hun nummer te zetten. Iets wat ze direct in de praktijk brengt, aangezien ze tijdens de afscheidsreceptie een oud-collega van haar vader (Geert Lageveen) in zijn gezicht spuugt. Na de mislukte hack worden twee van haar drie vrienden opgespoord door het cybersecuritybedrijf BCL. Omdat Lilian bang is dat ze de volgende is besluit ze te solliciteren bij BCL, om van binnenuit te infiltreren en zo alle aanwijzingen die naar haar zouden kunnen leiden uit te wissen. De grote baas van BCL, Axel (Nasrdin Dchar), lijkt direct van haar gecharmeerd. Niet lang daarna wordt ze benaderd door een hacker die zich ‘Almond’ noemt. Ze heeft het vermoeden dat achter die alias haar collega Seb (Thomas Höppener) schuilgaat. ‘Almond’ heeft een briljant plan om de bank waar Lilians vader werkte te hacken; de ultieme wraak voor de manier waarop haar vader behandeld is. Het duurt niet lang of ‘wraakengel’ Lilian ontdekt dat er meer mensen zijn die zich anders voordoen en dat haar acties gevaarlijk dicht langs cyberterrorisme schuren. Zeker zodra er doden vallen…

Cybercrime en hacken is al vaker het onderwerp geweest in films, en het grote probleem is telkens weer: hoe maak je acties die zich op het web afspelen visueel interessant? Thomas Korthals Altes houdt het simpel: hij haalt geen trucjes of fratsen uit en toont het chatten en hacken gewoon zoals het is. Met behulp van camerahoeken, muziek en het acteerwerk weet hij toch een bepaalde spanning op te bouwen, zeker in de cruciale scène waarin Lilian samen met ‘Almond’ de aanval op haar vaders oude werkgever plaatst. Het grote manco aan ‘Het bestand’ is dan ook niet een gebrek aan spanning, maar aan inlevingsvermogen. Stefanie van Leersum is een actrice met potentie – aan haar ligt het niet dat we maar niets willen voelen voor Lilian. De held van deze film is kil, hard en lacht nooit. Ze is verhard en verbitterd door haar omgeving, maar wat er nou precies allemaal is voorgevallen, daarover blijven we in het duister tasten. Haar ijskoude relatie met haar moeder bijvoorbeeld, waar komt die vandaan? Lillians vrienden zijn schimmen, waarvan we nauwelijks iets te weten komen. Alleen Seb weet onze sympathie een beetje te winnen. Het helpt dan ook niet dat de digitale wereld van nullen en enen van zichzelf ook al afstandelijk en kil is…

Hadden we meer kunnen meeleven met Lilian, die op het allerlaatst gelukkig nog een klein sprankje menselijkheid toont, dan was ‘Het bestand’ ons veel meer onder de huid gaan zitten. Dan hadden we oprecht meegeleefd met haar. Nu vraag je je alleen maar af waarom ze bepaalde keuzes maakt, waar haar strijd tegen onrecht nou precies door gevoed wordt en wat haar moeder haar in vredesnaam misdaan heeft dan ze zó rot tegen haar doet. Jammer, want de film zit verder prima in elkaar, er wordt prima geacteerd door een fijne cast en de film ziet er verzorgd uit.

Patricia Smagge

Waardering: 2.5

‘Het Bestand’ wordt woensdag 19 april 2017 om 20.30 uur uitgezonden op NPO 3.