Interview Michiel Huisman (Unmade Beds)

Amsterdam, hoofdkantoor Cinéart, woensdag 22 juli 2009

Hoewel de hoeveelheid succesvolle internationale filmacteurs uit Nederland op één hand te tellen is, neemt dit aantal gestaag toe. Rutger Hauer en Jeroen Krabbé waren natuurlijk altijd de Nederlandse trots in Hollywood maar in de loop der jaren zijn daar verschillende namen bijgekomen: Famke Janssen en Yorick van Wageningen hebben het al prima gedaan in het buitenland. Nu staat vooral Carice van Houten in de schijnwerpers door haar doorbraak met ‘Zwartboek’, waardoor ze terechtkwam in het Tom Cruise-vehikel ‘Valkyrie’, maar er is meer beweging in ons kikkerlandje. Michiel Huisman, die samen met Carice in ‘Zwartboek’ zat en grote rollen had in ‘Phileine zegt sorry’, ‘Floris’ en ‘Johan’, is ineens uitgevlogen. In kostuumdrama ‘The Young Victoria’, van ‘C.R.A.Z.Y.’-regisseur Jean-Marc Vallée, deelde Huisman het scherm met grote namen als Paul Bettany, Miranda Richardson en Jim Broadbent, en in de Engelse productie ‘Margot’, waarvan de opnames net zijn afgerond, speelt hij de legendarische balletdanser Rudi Nureyev. Met het op 13 augustus in Nederland uit te komen drama ‘Unmade Beds’, van Argentijnse filmmaker Alexis Dos Santos, begeeft Huisman zich – in tegenstelling tot de meeste van zijn globetrottende landgenoten – middenin de filmhuishoek. Dit tot grote vreugde van de acteur zelf, zo blijkt in een zeer prettig gesprek met Movie2movie.

“Het is supertof dat er zoveel animo is voor een film die toch echt wel in het arthousecircuit zit,” zo laat Huisman direct aan het begin van het gesprek weten. “Dat is ook het bakje waar ik zelf mijn films in uitzoek. Het was ook, toen ik werd gevraagd om auditie te doen voor deze film, één van de eerste dingen die ik besefte. Ik heb eerst de vorige film van Alexis bekeken, ‘Glue’, die prachtig is, maar ook een echte arthousefilm is. Vervolgens heb ik het script van ‘Unmade Beds’ gelezen en toen dacht ik echt “wow!”. Dit is zo’n film die ik zelf zou huren. Of kopen. En graag zou willen kijken in de bioscoop. En dan is het echt tof dat je daar zelf aan mee kunt doen.”

Het werken aan een arthouse-film was dan misschien een beetje een droom voor Michiel Huisman, maar in het geval van het losse, met een kleine crew geschoten ‘Unmade Beds’, betekende dit ook veel improviseren en betrekkelijk weinig houvast. Kon de acteur daar wel mee omgaan? “Bij Unmade Beds was het script alleen maar het uitgangspunt van de scènes en ontstond alles eigenlijk op de set. Er was dus wel een ruggengraat – wat wel fijn was, anders zou ik misschien een beetje in paniek raken – maar er was ruimte om veel verder te gaan,” vertelt de acteur, die van nature wel raad weet met een dergelijke vrijheid. “Ook als er niet zoveel ruimte is, heb ik altijd wel de drang om een beetje te verrassen. Ik geloof dat het heel erg helpt om ‘in het moment’ te zijn. Het is misschien een beetje een geijkte uitspraak van acteurs, maar het is wel één van de belangrijkste en moeilijkste dingen. Dat je het allemaal, als het ware, echt meemaakt als je een scène draait.”

“Als er dan spontaan, op dat moment, dingen gebeuren, dan moet je eigenlijk proberen om je heel erg open te stellen voor die invloeden. Dat stimuleerde Alexis heel erg,” vervolgt Huisman. “Hij liet ons gewoon een scène spelen zonder “stop” te roepen. In het begin is dat vreemd, maar op een gegeven moment weet je wat er komt, en dan ga je gewoon maar door. Soms ontstaat er dan iets. Dan gaat er iets mis en ik gooi iets om, waardoor mijn tegenspeelster begint te lachen. En dan begin ik opeens weer opnieuw met de scène die we drie minuten eerder in dezelfde take al deden. Dan zeg ik bijvoorbeeld spontaan zoiets als: ‘Oh, trouwens, ik heb je nog niet verteld dat…’ Je kunt je wel voorstellen dat zoiets voor mij als acteur een feest is.”

Het feest van ‘Unmade Beds’ is Huisman natuurlijk niet zomaar aan komen waaien. Hier is een vruchtbare carrière aan voorafgegaan, waarbij zijn rol in Verhoevens ‘Zwartboek’ waarschijnlijk direct van belang is geweest: “Volgens mij had de casting director mij gezien in ‘Zwartboek’ en had ze me daarom uitgenodigd om te auditeren,” zo oppert de acteur. “Ze had een lijstje gemaakt met acteurs en daar stond ik op. En de regisseur is toen die acteurs afzonderlijk gaan googlen. Toen hij mij googlede vond hij een foto van Tara (Elders, zijn vrouw; BR) en mij op een of ander feest waarop we allebei met een snor te zien zijn – ik had een gewone snor en Tara had er een getekend – en in ‘Unmade Beds’ zit ook zo’n moment. Hij vond het een toffe foto, maar vooral ook zo’n goed voorteken dat hij dacht: ‘Ok, ik wil hem ontmoeten’. En zo is het gebeurd.”

Het is een mooi verhaal. Het blijft boeiend hoe belangrijke ontwikkelingen van kleine toevalligheden aan elkaar kunnen hangen. Dit geldt ook een beetje voor (het begin van) de filmcarrière van Huisman in het algemeen. Hij heeft geen toneelschool of filmacademie gevolgd, maar werd bij toeval uitgenodigd om mee te doen aan het project van een eindexamenfilm van iemand aan de filmacademie toen hij een jaar of tien was, en sindsdien heeft hij steeds wat kleine rolletjes gespeeld, wat op een gegeven moment uitgroeide tot iets groters. “De leukste dingen uit die tijd waren eigenlijk ‘Suzy Q’, toen ik zestien was, en ‘Uitgesloten’, twee Telefilms,” vertelt Huisman. “Ongeveer in diezelfde periode kreeg ik een vaste bijrol in de serie “Spangen”, waarin ik vijf, zes jaar lang de zoon van Monique van de Ven speelde. Zo is het eigenlijk een beetje verlopen. Van wat commerciële naar, toen ik wat ouder werd, inhoudelijk interessantere dingen. Mijn opleiding is dus gewoon de praktijk geweest, eigenlijk.”

Je zou het iedereen meteen aanraden om in de praktijk kennis op te doen, wanneer die praktijk zo aantrekkelijk is als hij voor Huisman was en is geworden. De acteur heeft al hele mooie dingen gemaakt en met allerlei interessante en grote filmmakers gewerkt. Wat is nu eigenlijk zijn grootste of mooiste uitdaging geweest, tot nu toe? “Het hangt natuurlijk af van wat je krijgt aangeboden,” antwoordt Huisman na een moment van reflectie, “maar ik probeer in de rollen die ik kies eigenlijk elke keer een uitdaging te vinden. Dat is de enige manier waarop je kunt zorgen dat je als mens en als acteur blijft groeien.”

“Eigenlijk is heel vaak een nieuwe rol weer de grootste uitdaging,” gaat de acteur verder. “‘Phileine zegt sorry’ was, toen ik het deed, echt een hele grote uitdaging voor me, en die film heeft veel voor me gedaan als acteur. Ik heb me echt letterlijk en figuurlijk blootgegeven. En dat heeft me als acteur gevormd. Maar daarna heb ik weer andere grote uitdagingen gehad. Zoals ‘Unmade Beds’. En ‘Margot’, waar ik net mee klaar ben.” Huisman ziet zijn rollen ook altijd in positieve zin als uitdagingen. Hij blijft nooit in de gedachte hangen dat een film of rol te overweldigend zou zijn. “De set van ‘The Young Victoria’ was eigenlijk de meest logische plek om te denken ‘Wow, ik kan het niet aan.’ Maar dat gevoel duurt maar een kwartier of zo, en daarna ontspan ik. Dan denk ik: ‘Ik ben een acteur, en ik sta nu gewoon in een of andere outfit, en ik heb tekst. Het komt eigenlijk wel goed. Dit kan ik gewoon.”

De belangrijkste redenen dat ‘The Young Victoria’ extra spannend was voor Huisman, waren de taal en de strakke stilering van die film: “Het was de eerste film die ik in het Engels moest doen, en anders dan in ‘Unmade Beds’, waar je met heel veel nationaliteiten bent en de accenten niet uitmaken, was het bij die rol heel belangrijk dat het accent heel goed was. Brits met een Duits accent.” Al die accenten zullen ongetwijfeld lastig zijn, maar in ‘Unmade Beds’ lijkt het acteren in het Engels de acteur in ieder geval probleemloos af te gaan. Toch vindt hij het acteren in het Engels echt veel moeilijker. “Het is gewoon niet je moerstaal. Dus dat is echt lastig. Ik merk het vooral als ik terugkom en hier weer moet filmen. Dan heb ik zoiets van ‘Wow, wat is dat relaxed, in je eigen taal! Wat is dat makkelijk!’ Het is gewoon een extra barrière. Maar ik merk wel dat het steeds makkelijker wordt.”

“Wat bij ‘The Young Victoria’ ook lastig was,” laat Huisman weten, “was dat de stilering heel precies was. Dus ik was niet vrij om even tijdens een take te denken: ‘Ik vind het eigenlijk wel leuk als ik nu een slokje water neem.’ Nee, dan was er volledige paniek. ‘Hoezo, een slokje water? Dat hadden we toch niet afgesproken?’ Dat is moeilijk. In eerste instantie was dat dus even intimiderend, maar het is ook weer leerzaam, want je komt op een punt dat je ook dat gewoon doet. Op een gegeven moment kon ik me ook daar wel in vinden. Evident is wel dat het een hele andere vibe was dan ‘Unmade Beds’. Die film zit, wat alles betreft, aan de andere kant van het spectrum van ‘The Young Victoria’.”

Regisseur Alexis Dos Santos vergelijkt zijn film onder andere met ‘In the Mood For Love’, een film die voor Huisman persoonlijk heel bijzonder is, aangezien het de eerste film is die hij samen met zijn vrouw heeft gekeken. Het moet dan wel bijzonder zijn om zelf in een film met een soortgelijke sfeer te zitten. En de acteur ziet in ‘Unmade Beds’ ook daadwerkelijk parallellen met dat mooie romantische drama van Wong Kar-Wai: “In ieder geval in de manier waarop mensen enerzijds samenzijn maar elkaar anderzijds ook steeds net passeren. In dat huis, dat kraakpand, gebeurt dat heel letterlijk: dat hij de douche uitkomt en zij haar jasje achterlaat, en dat hij dat vervolgens weer vindt. Er zitten heel veel kleine elementen in de film die je misschien tijdens de eerste keer kijken niet eens door hebt, maar waarvan je later denkt: ‘Hee, wacht eens even…’ Dat is bijna ‘In the Mood For Love’-iaans. Maar verder wil ik eigenlijk een beetje bij vergelijkingen vandaan blijven en het meer noemen als inspiratiebron. Net als Daniel Johnston een hele grote inspiratiebron is voor hem, wat je echt hoort in de muziek van de film. En nog andere kunstenaars.”

De muziek is inderdaad een prominent en belangrijk aspect van ‘Unmade Beds’ en erg sfeerbepalend, op een soortgelijke manier als de soundtrack van Air bij ‘The Virgin Suicides’. Huisman zelf heeft ook zijn steentje aan de soundtrack van ‘Unmade Beds’ bijgedragen. Niet zo gek natuurlijk, als je bedenkt dat hij zelf ook muzikant is. Over de algehele muziekkeuze van Dos Santos voor de film is Huisman zeer te spreken: “Voordat we gingen filmen, kreeg ik een cd’tje van de regisseur, met de mededeling dat dat de soundtrack van de film zou worden. En ik vond het waanzinnig! Het ene na het andere briljante, heel obscure, maar te gekke nummer. Dan heb je mij gauw gewonnen,” vertelt de acteur enthousiast, die het samenspel tussen muziek en beelden zeer geslaagd vindt: “Als ik de film terugkijk, vind ik ten eerste het visuele aspect opvallend. Het ziet er uit als de ultieme videoclip. Als je een toffe Britse band bent, zou ik Alexis vragen om je clip te maken, want het ziet er echt kicken uit. En aan de andere kant heb je die prachtige, weirde soundtrack. Dat vind ik twee prominente eigenschappen van deze film.”

Naast acteren zingt Huisman ook in de film, en speelt hij gitaar: een ideaal samenkomen dus van zijn verschillende artistieke capaciteiten. Hij heeft het liedje bovendien helemaal zelf geschreven. “In het script was mijn personage al muzikant, en er zat al een liedje aan het einde, maar het lag er een beetje aan of de acteur die dit personage zou gaan spelen, muziek maakte. Alexis wist dat ik dit deed, dus toen we het erover gingen hebben, hebben we meteen al besloten dat ik het hoe dan ook live zou gaan doen, net zoals alle andere bandjes die je ziet spelen in de film, wat ik trouwens erg cool vind. Toen hebben we een tijdje gezocht naar het juiste liedje. Hij had een suggestie daarvoor, maar dat was heel erg Daniel Johnston-achtig. Het was door een vriend van hem geschreven en opgenomen op een cassetterecorder, heel slecht gespeeld en gezongen, maar het was één en al vibe. Het ging echt meteen naar je hart, echt heel goed, maar bijna niet te reproduceren. Er was weinig ruimte voor mij om het eigen te maken of naar een hoger plan te tillen. Ik heb het wel geprobeerd, maar we hebben allebei geconcludeerd dat het weliswaar een optie was, maar dat er misschien nog iets beters voor in de plaats kon komen. En toen heb ik zelf het liedje geschreven dat uiteindelijk in de film is terechtgekomen.”

Huisman heeft al verschillende cd’s uitgebracht met Nederlandstalige muziek, maar in ‘Unmade Beds’ zingt hij in het Engels. Heeft hij wellicht de ambitie of het plan om ook Engelstalige albums uit te brengen? “Ik ben al wel een tijdje zowel in het Engels als in het Nederlands bezig, maar dat weet niemand. Dat doe ik gewoon thuis. Maar ik weet nog niet of ik ook Engelstalig materiaal wil gaan uitbrengen. Ik wil sowieso weer muziek gaan maken, maar ik heb niet meer het plan om dat rondje langs de radio te maken. Ik heb nu gewoon zoveel plezier met film dat ik in mijn muziek de absolute vrijheid wil houden om te creëren wat ik maar wil. Op dit moment heb ik weinig tijd, maar als ik schrijf is dat wel vaak in het Engels.”

Het maakt ook misschien niet uit in welke taal hij zingt: de taal van de muziek is universeel. Net als een andere taal: die van het lichaam, of de liefde. In ‘Unmade Beds’ zitten enkele smaakvol gefilmde seksscènes, die weliswaar vaak moeilijk en onwennig moeten zijn om te acteren. En dit blijft altijd zo, ook al heeft Huisman natuurlijk al flink wat ervaring op dit gebied opgedaan: “‘Phileine’ was natuurlijk wel een hele goede vuurdoop. Na die film vond ik het eigenlijk helemaal niet meer zo erg of spannend. Het is alleen soms een beetje raar en ongemakkelijk. Maar ik draai er mijn hand niet meer voor om. Ik heb het al zo vaak gedaan, en in de meeste dingen waar ik in speel – televisieseries, films – zit dat wel, dus het is okay.” Dat valt dan weer mee, dus. Net als het feit dat zijn vrouw niet jaloers wordt als hij zich op een amoureuze manier met een andere vrouw gedraagt in een film: “Mijn vrouw is echt zo’n coole chick. Die oefent zelfs met me, de avond van te voren. Zet dat er gerust in,” lacht Huisman. Het helpt natuurlijk ook ontzettend dat zijn vrouw, Tara Elders, ook actrice is. Ze kennen beiden het klappen van de zweep en kunnen elkaar in brede zin versterken, zowel op relationeel als professioneel vlak: “Ze is absoluut mijn grootste inspiratiebron. We delen dezelfde ideeën en zij voedt mij enorm. Ik ben ervan overtuigd dat ik als acteur gegroeid ben sinds we samenzijn. Enorm. Omdat ze gewoon zo’n rijk mens is,” stelt de zichtbaar trotse Huisman.

In die nieuwste film van Huisman, ‘Margot’, speelt de acteur de beroemde balletdanser Nureyev, een rol die weer hele nieuwe uitdagingen bood. Specifieke pasjes waren niet te doen, maar bepaalde houdingen en bewegingen waren wel haalbaar: “De dansdingen die je mij ziet doen in de film zijn vooral mimescènes uit bekende balletvoorstellingen. Of bijvoorbeeld een mooie scène uit het Zwanenmeer dat hij haar vleugels pakt en haar wiegt. Dat konden we dan na drie weken heftige training nog net verkopen. Maar dan het bovenlichaam vooral. En dan hadden we natuurlijk nog de dansers van het National Ballet, die we dan met heel veel flair en tegenlicht draaiden en die je dan ten voeten uit kan zien.” Wat Huisman vooral aantrok in de film was de combinatie van de uitbundige dansscènes en het dramatische, conventionele acteerwerk. “Dat theatrale van de dans was te gek. Echt heel erg tof, ook omdat het niet het enige in de film is. De dans zit, hoop ik, op een heel lekkere, dramatische manier verweven met de ontwikkeling van het verhaal. Dus ik krijg de kans om én dat hele dramatische ballet te doen – daar moest ik echt wel een barrière voor door, om dat te kunnen doen – én het karakter van Rudolf Nureyev zelf te kunnen weergeven. In de kleedkamer. Of thuis. Of hangend op de bank. Dat is heel erg leuk om in een film naast elkaar te kunnen spelen.”

Tekst: Bart Rietvink