L’amour des moules (2012)
Regie: Willemiek Kluijfhout | 73 minuten | documentaire
Mosselen: of je nu reikhalzend uitkijkt naar de start van het seizoen of ooit eens kokhalzend boven het toilet hebt gehangen vanwege een verkeerd bereide mosselmaaltijd. Of je nu vindt dat de bewoners van de bodem van de (Wadden)zee met rust gelaten moet worden of van mening bent dat de nieuwe oogst niet snel genoeg aan de kust gebracht kan worden. Je bent liefhebber van of hebt een aversie tegen het schelpdier, een tussenweg lijkt niet mogelijk. Absoluut supporter van de mosselen is de maakster van documentaire ‘L’amour des moules’, Willemiek Kluijfhout, die de mossel dankzij de oogstrelende beelden lyrisch toe lijkt te zingen.
In 2020 moet de bodemvisserij duurzaam zijn, zo heeft het kabinet gesteld. Dat betekent ook dat bedrijven in de mosselindustrie zich aan moeten passen aan een nieuwe manier van vissen. In ‘L’amour des moules’ komen zowel traditionele mosselvissers als vader en zoon Stef en Henk Jumelet als mosselkweekster Annelies Pronkers, die in haar hatchery in het Zeeuwse Yerseke mossels prikkelt tot ze gaan paaien, aan het woord. Beide partijen krijgen ruim de tijd om de vooroordelen over hun visie bij te doen stellen, maar het is natuurlijk een vraagstuk wat niet met een documentaire van krap vijf kwartier opgelost kan worden.
Zoals de voor een Cinema.nl afficeprijs genomineerde filmposter al impliceert, is er een zekere mate van erotiek in ‘L’amour des moules’ terug te vinden. Wanneer de camera met extreme close-ups registreert hoe de paring van elkaar – niet aanrakende! – mosselen verloopt, heeft dat zinnenprikkelende beelden tot gevolg. Daarnaast is het fascinerend om de broedjes (die zo van zo dichtbij gefilmd zijn dat ze nog het meest doen denken aan pepernoten) te zien groeien: het is alsof ze een dans uitvoeren. Het is in die scènes dat ‘L’amour des moules’ het meeste indruk maakt.
Naast de Zeeuwse mosselindustrie komt ook de Belgische mossel aan bod. De Belgen mogen wel grootverbruikers van het zwarte goud genoemd worden. De beroemde chefkok Sergio Herman van het restaurant Oud Sluis in het Zeeuws-Vlaamse Sluis vertelt op innemende wijze over zijn haat-liefde verhouding met de mossel. Hoe hij het restaurant van zijn vader overnam en zich in het mosselseizoen (alles behalve de lente) genoodzaakt zag saaie mosselgerechten te serveren naast zijn prachtig opgediende salades. Nu is Oud Sluis uitgegroeid tot een meersterrenrestaurant waarvoor je zeker een heel mosselseizoen van tevoren een tafel moet reserveren om er te genieten van gerechten waarbij je het water in de mond loopt.
‘L’amour des moules’ laat ons ook nog kennismaken met het vermakelijke fenomeen van de mosselkoningin, iets wat je waarschijnlijk alleen kunt begrijpen als je in de streek bent opgegroeid. En in een fragment waarvan de relevantie in eerste instantie afwezig lijkt te zijn zien we een chirurg die vertelt over de tweehonderd jaarlijkse interventies per jaar die er in zijn ziekenhuis worden uitgevoerd. Dat dit interview wel degelijk met mosselen te maken heeft, wordt na enige tijd duidelijk. Met haar documentaire schetst Willemiek Kluijfhout zo een gevarieerd beeld van de mossel, waarbij de verscheidenheid in interviews en het in beeld brengen hiervan van grote invloed is op de aandachtsspanne van de kijker. Sommige stukken zijn voor de buitenstaander wat aan de saaie kant, maar dat wordt dan weer goedgemaakt met de prachtige fotografie van de mooi gevormde schelpdieren of een interessant interview. ‘L’amour des moules’ is voor mosselliefhebbers sowieso een must-see, maar ook mensen met enige interesse in de natuur en/of Nederlandse cultuur kunnen hun hart ophalen aan deze film.
Monica Meijer
Waardering: 3
Bioscooprelease: 27 september 2012
DVD-release: 2 juli 2013