L’immensità (2022)

Regie: Emanuele Crialese | 99 minuten | drama | Acteurs: Penélope Cruz, Vincenzo Amato, Luana Giuliani, Patrizio Francioni, María Chiara Goretti, Penélope Nieto Conti, Alvia Reale, India Santella, Mariangela Granelli, Carlo Gallo, Rita De Donato, Valentina Cenni, Ilaria Genatiempo, Francesco Casisa, Filippo Pucillo, Clara Ponsot, Ugo Giacomazzi

Emanuele Crialese droomde er al jaren van om ‘L’immensità’ aan zijn oeuvre toe te voegen. Alleen, zoals wel vaker met zulke persoonlijke projecten, was de timing nooit juist. Crialese wijt dat voornamelijk aan de groei die hij zelf nog moest doormaken. Nu de film eindelijk werkelijkheid is geworden, blijkt ‘L’immensità’ een nieuwe ode aan de familie met verborgen gebreken. Dit keer is het onderwerp jezelf kunnen zijn in het delicate systeem van het kerngezin. De film gaat over een “vrouw” die geen vrouw is en een “vrouw van” die geen echtgenote meer kan zijn. Crialese toont op droogkomische wijze wat er gebeurt als mensen zichzelf niet langer willen wegstoppen in de traditionele rollen die zij geacht worden te spelen. Afgezet tegen het turbulente Rome van de jaren 70 is deze film een voorstelling van een broze familie in verval.

De tijd van positieve verandering is aangebroken voor Rome. Arbeidersgezinnen worden uit de stad verdreven om plaats te maken voor de nouveau riche. Een jong gezin trekt in een nieuw appartement om haar geluk daar te beproeven. Het huwelijk tussen Clara (Penélope Cruz) en Felice (Vincenzo Amato) is dan eigenlijk al voorbij. Alleen hun kinderen zorgen ervoor dat scheiden onbespreekbaar is. Terwijl Rome zich profileert als een stad van nieuwe mogelijkheden, probeert de twaalfjarige Adri (Luana Giuliani) zijn familie mee te krijgen in het gegeven dat hij geen “vrouw” is. Zijn moeder zoekt ondertussen naar de balans in haar kinderen stimuleren, de opvoeding en het kind in haarzelf. Daar komt nog eens bij dat deze “vrouw van” een uitweg uit een agressieve relatie nodig heeft.

Dit is een verhaal gedreven door subtekst. Het gaat niet zozeer om wat er wordt getoond of wat er gezegd wordt. Het gaat meer om wat de kijker kan afleiden uit hetgeen dat Crialese de kijker toelaat of juist níet toelaat te ervaren. ‘L’immensità’ slaagt in het impliciete op de momenten dat het er het meest toe doet. De scènes waarin Clara en Adri bij de dokter zijn en waarin Clara en Adri onder de eettafel spelen illustreren fenomenaal hoe zij zich ten koste van elkaar conformeren aan de dominante sociale conventies. Dit ondanks dat moeder en zoon elkaar meermaals liefdevol aanmoedigen te staan voor wie ze zijn. Ook als dat betekent dat ze moeten breken met de idealen van de maatschappij. De afstand tussen Clara en Adri, de van hun identiteit beroofde “vrouwen” die elkaar onmiskenbaar nodig hebben, is in deze scènes voor iedereen voelbaar.

Penélope Cruz maakt van Clara sowieso een personage dat in bijna elk shot voelbaar is. Haar vele samenwerkingen met Pedro Almodóvar hebben al bewezen dat zij een sterk moederlijk instinct kan overbrengen op de kijker. Nu zij een moeder van een kind met existentiële vragen en een vrouw van een egocentrische en krenkende man speelt, is zij genoodzaakt Clara iets uitzonderlijks te geven. Dit doet zij buitengewoon succesvol. ‘L’immensità’ is in nagenoeg alle opzichten een coming of age drama: de jonge Adri leert in zijn zoektocht naar identiteit over zichzelf, de maatschappij, familie en de liefde. Daarin is Cruz de eigenzinnige, verantwoordelijke moeder met verrassende uitspattingen van jeugdig enthousiasme. Het kind in Clara, dat Cruz onbevangen en wispelturig laat zien, steekt de kijker in alles aan. Daarom moet de vraag gesteld worden: waarom kunnen we niet gewoon een beetje meer kind blijven met z’n allen?

‘L’immensità’ is Crialeses lofzang voor de zoektocht naar je eigen identiteit. Dit is verwezenlijkt in wat hem het meest boeit, namelijk een familie vol imperfecties. Kijken naar deze imperfecties doet pijn, maar gelukkig zal de kijker het meest voelen voor de droogkomische zoektocht van de “vrouw” en de “vrouw van”.

Jannick Engel

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 23 maart 2023