Les misérables (2019)

Regie: Ladj Ly | 105 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Damien Bonnard, Alexis Manenti, Djebril Zonga, Issa Perica, Al-Hassan Ly, Steve Tientcheu, Almamy Kanouté, Nizar Ben Fatma, Raymond Lopez, Luciano Lopez, Jaihson Lopez, Jeanne Balibar, Sana Joachaim, Lucas Omiri, Rocco Lopez, Diego Lopez, Omar Soumare

Het is zowel een statement als een titel. Wie als Franse regisseur zijn film ‘Les misérables’ doopt, verwijst onvermijdelijk naar het klassieke verschoppelingendrama van Victor Hugo uit 1862. In deze 21-eeuwse ‘Les misérables’ maken we kennis met hedendaagse verschoppelingen: kansloze Afrikanen (van boven en onder de Sahara) van de Parijse banlieu Montfermeil. Zij vormen het middelpunt van een somber stemmende arthouseparel.

In ‘Les misérables’ beleven we de vuurdoop van brigadier Stéphane ‘Vetkuif’ Ruiz, agent van de Brigade Anti-Criminalité (BAC). Hij is overgeplaatst vanuit Cherbourg naar Montfermeil, waar hij wegwijs wordt gemaakt door de ervaren agent Chris en de uit Montfermeil afkomstige agent Gwada. Tijdens die eerste dagen krijgt Stéphane te maken met boze zigeuners, een gestolen leeuw, een onfortuinlijke rubberkogel en een wraakzuchtige jeugd.

Hoewel allesbehalve vernieuwend is het scenario van ‘Les misérables’ formidabel in zijn uitwerking. Het eerste halfuur maken we kennis met de wijk, die nog het meest lijkt op een ouderwetse volksbuurt. De omgang is rauw maar niet onvriendelijk, er is een dynamiek die net aan lijkt te werken. Agenten krijgen net genoeg respect, plaatselijke bazen en religieuze hulptroepen houden hun medebewoners in toom en de bewoners zelf proberen er maar het beste van te maken. Er heerst een status quo, maar die is uiterst fragiel. Zeker bij temperaturen boven de dertig graden.

De uitbeelding van het leven in dit Franse getto is realistisch, indringend en origineel. Intrigerend bovendien, want als kijker heb je niet altijd door wat er gebeurt. Neemt streetwise Chris zijn nieuwe collega nou in de maling of niet? Waarom rijdt die circusauto (met luidspreker) vloekend en tierend door de straten? En wie is de geheimzinnige Salah? Geschoten in documentaire-stijl en opgeleukt met wat aardige humor (zeker in het begin) zorgt dit ervoor dat je als kijker bij de les blijft.

Uiteindelijk wordt duidelijk waar ‘Les misérables’ naartoe wil. De makers zien de bewoners niet als inherent goed of slecht, maar als slachtoffers van een systeem dat niet werkt. Bij die slachtoffers mag je gerust de politieagenten rekenen, die ook maar naar beste kunnen hun werk doen. Zo vertelt ‘Les misérables’ een verhaal dat zo oud is als de mensheid zelf. Een verhaal over verschoppelingen, over ongelijkheid en over onrechtvaardigheid. Een verhaal waar Victor Hugo ongetwijfeld zijn zegen aan zou hebben gegeven. Al zien we een musicalversie niet echt zitten.

Henny Wouters

Waardering: 4

Bioscooprelease: 20 februari 2020
DVD-release: 5 augustus 2020