Water wieg me – The Long River Slides (2019)

Regie: Sanne Rovers | 53 minuten | documentaire, muziek

Al dik dertig jaar maakt De Kift poëtische fanfarepunk, met teksten die ontleend zijn aan de wereldliteratuur. In ‘Water wieg me’ tracht documentairemaker Sanne Rovers het creatieve proces te vangen waarin nieuwe liederen ontstaan. Frontman Ferry Heijne vaart hierin letterlijk uit om mensen te ontmoeten die hun verhaal met hem willen delen. Dat moet leiden tot nieuwe inspiratie en dus tot nieuwe muziek. Al vroeg in de documentaire laat Heijne weten wat hem drijft om (bestaande) teksten op muziek te zetten, namelijk: “Dat je met muziek de tekst kunt verrijken, mooier kunt maken.”

Hoe dit werkt wordt fraai geïllustreerd met een gedicht van de Irakese poëet Rodaan al Galidi, die als vluchteling naar Nederland is gekomen en een van de mensen is die hun verhaal hebben willen delen met Heijne. Ferry draagt een gedeelte voor, zichtbaar genietend van de tekst, en gaandeweg de documentaire komt er steeds meer klank bij. Maar ook het verhaal van een vader die van surfen en van het water houdt, en zijn dochter is verloren in een noodlottig onweer. Heijne maakt de mentale connectie met Paul van Ostaijens ‘Melopee’ en beargumenteert het ritme van de muziek en de keuze voor de verschillende instrumenten en hoe ze zich moeten gedragen. “Langs het hoogriet / Langs de laagwei / Schuift de kano naar zee…”

Heijne is in principe alleen op de boot, om aan de nieuwe muziek te werken, maar zijn bandleden zijn nooit ver van hem verwijderd. Ze staan langs de kade, op de oevers, maken onderdeel uit van het landschap waar Heijne doorheen voert. Zo brengt Rovers ook poëzie in haar beelden. De creatieve kant van De Kift wordt verder vertolkt door slagwerker en artistiek leider Wim ter Weele, die gaandeweg de documentaire een groot doek beschildert met een mengsel van water en modder uit de rivier. Ook als je de band nog niet kent, wordt duidelijk wat De Kift zo bijzonder maakt. De connectie met het publiek wordt extra intiem, vooral voor de mensen wier verhaal tot nieuwe muziek leidt. Rovers toont hun reacties, door ze te filmen terwijl ze voor het eerst naar ‘hun’ lied luisteren. De ontroering is eenvoudig van de gezichten af te lezen.

Maar ook Ferry zelf blijkt een droevig verhaal met zich mee te dragen. Hij vertelt over vader Jan Heijne, metaalwerker, die bij de fanfare van Assendelft trompet speelde, wat voor Ferry de eerste kennismaking met live-muziek betekende. Toen hij samen met Wim ter Weele De Kift startte, was er een trompettist nodig en zo rolde Jan na zijn pensioen de band in. Ferry wordt emotioneel als hij vertelt over hoe de gezondheid van zijn vader achteruitgaat. Eenzijdig verlamd na een TIA. Als Jan nu oude muziek van De Kift hoort, begint hij steevast te huilen. Ferry schetst zijn vader als “een steeds kleiner vlammetje, dat op een gegeven moment gewoon… uitgaat.” Tijdens dit verhaal zie je aanvankelijk een televisie op de oever in de schemering langzaam verdwijnen. In beeld: vader die in zijn glorietijd ‘Orenmens’ speelt in De Kift, een sleutelnummer uit het oeuvre van de band.

‘Een muzikale ode aan de droefenis’ wordt de documentaire genoemd en droevig zijn sommige verhalen zeker. Maar ‘Water wieg me’ geeft ook vooral veel schoonheid en troost. En veerkracht. Zoals bij de vrouw die een boot kocht voor haar gezin, maar die na een relatiebreuk alleen is achtergebleven. Eerst was de boot een moeilijke plek om te zijn, vanwege alle herinneringen. Maar inmiddels is ze weer druk aan het klussen, om hem zo mooi en huiselijk mogelijk te maken. “Stug doorgaan,” vat Ferry Heijne het voor haar samen. Of zoals in het in het lied klinkt dat voor haar geschreven is: “Heisa, ho, joechei!” De Kift ten voeten uit.

Wouter de Boer

Waardering: 4