Limitless (2011)

Regie: Neil Burger | 97 minuten | thriller | Acteurs: Robert De Niro, Bradley Cooper, Abbie Cornish, Anna Friel, Johnny Whitworth, Andrew Howard, Robert John Burke, Tomas Arana, T.V. Carpio, Patricia Kalember, Eddie J. Fernandez, Anna Kuchma, Jennifer Butler, Ned Eisenberg

Koffie, sigaretten, energiedrank, Ritalin: mensen gebruiken van alles om maar zo goed mogelijk te functioneren en hun feilbaarheid te verbloemen. Scherp en geconcentreerd blijven, is het credo. Want wat je doet, bepaalt tenslotte wie je bent. En hoe er naar je wordt gekeken. Dat geldt nergens meer dan in New York, de uit beton, ijver en toekomstdromen opgetrokken woonplaats van ongeschoren schrijver Eddie Morra (Bradley Cooper), die in ‘Limitless’ de hoofdrol heeft. Enig schrijftalent moet Eddie wel bezitten; hij leeft van een voorschot van een uitgeverij. Maar een writer’s block bezet alle ruimte in zijn armoedige, vervuilde eenkamerappartementje – van zijn debuutroman staat nog geen letter op papier. Zoveel potentie hij heeft, zo weinig maakt hij er van waar… Voor zijn vriendin Lindy (Abbie Cornish) is zijn lethargie reden hun relatie te beëindigen. Eddie zelf begint ook de moed te verliezen en lijkt op weg naar een voorspelbare aftakeling. Maar dit is New York, de stad der onbegrensde mogelijkheden. Dus stuit hij op een bekende uit het verleden die hem een doorzichtig pilletje aanbiedt. Het is, zegt hij, een experimenteel medicijn dat mensen in staat stelt de capaciteiten van hun brein optimaal te benutten. Een pilletje, kortom, dat Eddie oneindig slim zal maken. Hij hapt toe: ‘de man met het viercijferige IQ’ is geboren. Eerste wat hij doet? Hij overrompelt zijn huurbazin, scheert zijn baard af en ruimt zijn kamertje op. Slimme jongens zijn nette jongens. In ‘Limitless’.

Het vervolg is een in alle opzichten stormachtige belevenis. Vooral visueel is ‘Limitless’ een bij vlagen hallucinante trukendoos van stijlen en special effects. Om Eddies mentale achtbaan voor kijkers inzichtelijk te maken, bestudeerden regisseur Neil Burger en de Vlaamse cameraman Jo Willems onder meer fractalen (zichzelf herhalende geometrische vormen) en bedachten ze een manier om een 360-graden-beeld op het scherm te toveren. Verschillende fasen in het verhaal hebben daarnaast elk hun eigen ‘look’. Om binnen die beeldenstorm houvast te hebben, zou een beheerst plot helpen. Helaas schiet dat niet alleen daar waar het ‘moet’ uit de bocht. De wendingen in het verhaal zijn soms gewoonweg té abrupt. Alsof het in het Eddies leven toch niet gaat om de spreekwoordelijke reis naar een doel, maar puur om het afvinken ervan. Eddie schrijft in luttele dagen een bestseller, om plotsklaps het auteurschap tot bijgedachte te degraderen zich te storten op aandelenhandel, megafusies, en zo nog voort. Hij raak verstrikt in de netten van Oost-Europese criminelen (Andrew Howard) en Wall Street magnaten (Robert De Niro) en wordt gestalkt door asgrijze mannen met zure lippen die hun hardloopstijl hebben afgekeken van T-1000 (uit ‘Terminator 2′). Dat laatste lijkt misschien een detail, maar het haalt je als kijker uit het verhaal, omdat je je gaat afvragen waarom die man toch zo’n raar loopje heeft. En omdat die vraag vervolgens nooit beantwoord wordt. ‘Limitless’ is doorspekt met dergelijke eigenaardigheden. Zie hoe suave Eddie zich een chique club eigen maakt, terwijl hij voor je gevoel nog geen vijf minuten eerder zijn vriendin de koffie liet betalen. Dat is niet per definitie onlogisch: van een kat met een letterlijk onbegrensde intelligentie verwacht je nu eenmaal rare sprongen. Pilletjes die je brein veranderen geven natuurlijk ook je persoonlijkheid een make-over. Maar Eddie verandert in alles – hij wordt een ander persoon. Het maakt het lastig om met hem en zijn ambities mee te blijven leven. Dat je daarin nog een heel eind meegaat, is te danken aan Bradley Cooper, met een speciale bijrol voor zijn blauwe ogen.

Je weet als kijker dat Eddie Morra’s verhaal niet zomaar goed kan aflopen. Het uitgangspunt van ‘Limitless’ is tenslotte zo oud als Methusalem: de slang en de appel, Midas en zijn goud, Faust en zijn pact met de duivel, medicijnen en hun bijwerkingen… De openingsscène maakt direct duidelijk dat Eddie zich ergens in heeft verslikt. Voor niets gaat tenslotte alleen de zon op en zelfs Eddies feilloze brein houdt, gek genoeg, blinde vlekken. Sowieso is het effect van de wonderpillen niet eenduidig. Slim zijn is vooral ingewikkeld doen, lijkt het soms. ‘Limitless’ zelf is even ambivalent. Aan de ene kant is de film een spectaculaire high-tech-thriller rond een intrigerende vraag; wat zou er gebeuren als er een medicijn kwam waarmee je alles uit jezelf kon halen? Anderzijds stelt het antwoord dat ‘Limitless’ geeft, toch wat teleur.

Martijn Laman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 7 april 2011