Living the Light – Robby Müller (2018)

Recensie Living the Light - Robby Müller CinemagazineRegie: Claire Pijman | 86 minuten | documentaire | Met: Jim Jarmusch, Steve McQueen, Robby Müller, Lars von Trier, Wim Wenders

De intrigerende filmkunst van cameraman Robby Müller (1940-2018), we zijn ermee opgegroeid en hij heeft ons kijken beïnvloed. Zozeer dat we vaak over het hoofd zien dat hij het was achter de camera. Ondergetekende weet dat hij elke film liefheeft waaraan deze bescheiden lensgod heeft meegewerkt, maar dat hij zelden op zoek ging naar hem. Was ook niet nodig.

Müller werkte alleen met meesters als Wenders, Jarmusch en Von Trier. Deze documentaire van Claire Pijman, op het recente filmfestival van Venetië gepresenteerd, is maar wat rijk aan klassieke shots: uit ‘Mystery Train’ en ‘Wrong Move’ bijvoorbeeld. Telkens heb je het gevoel dat Müller die shots bedacht heeft, maar nergens wordt dat bewezen. Zoals in de liefde is bewijs niet nodig, en straalt alles op de ander af.

Müller verdwijnt gewoonweg in zijn werk. Hoezeer hij ook een lyrische ode verdient in onze ogen, ‘Living the Light’ is dat niet. En dat is maar goed ook. Pijman is uiteraard zelf filmmaker, en die weten dat precisie in timing en maatvoering de essentialia zijn. Vervolgens is het aan de kijker om te juichen of te huilen. De maker verdwijnt, diens of dier woorden overbodig.

De poëtische titel van deze docu refereert aan de kwaliteit van Müllers werk, maar ook aan het feit dat werken zijn leven was. Dat zeggen wij mede omdat er weinig van zijn privéleven bekend is. Een onopvallende man als hij zelf in beeld komt, filmpjes uit het privéarchief, dat is het wel. Tegelijkertijd was zijn werk ‘hyperreeël’, zoals setgenoten betogen.

Müller was een intieme collega die door collega’s wordt geprezen, geen sfinxachtige beroemdheid zoals Anton Corbijn. Ontdekker en vriend Wim Wenders verwijst naar de Hollandse Meesters, en naar hun gezamenlijke liefde voor Edward Hopper, wat tegelijkertijd het gezamenlijke oeuvre van Wenders en Müller verklaart. Dat wisten we.

Toch is de dood van Müller niet de enige aanleiding om nog eens terug te kijken. Memorabel is een voicemailbericht van David Lynch, waarin deze Müller respectvol afbelt. ‘Living the Light’ biedt een degelijke analyse en synopsis van het werk van Robby Müller, ‘comprehensive’ zouden de Engelsen zeggen. Een documentaire om als inleiding te gebruiken bij colleges filmwetenschap.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 20 september 2018