Men & Chicken-Mænd & høns (2015)

Regie: Anders Thomas Jensen | 104 minuten | komedie, drama, science fiction | Acteurs: David Dencik, Mads Mikkelsen, Nikolaj Lie Kaas, Søren Malling, Nicolas Bro, Rikke Louise Anderson, Lisbet Dahl, Poul Ib Henriksen, Stig Hoffmeyer, Bodil Jørgensen, Maj-Britt Mathiesen, Birthe Neumann

Wij Nederlanders voelen verwantschap met het weerbarstige volkje der Denen, net als wij gebruikmakend van een stokoude miniatuurdemocratie in een welvarende uithoek van het Europese continent. Dat schept een band. Vraagtekens buitelen echter over elkaar bij het zien van de eerste beelden van ‘Men & Chicken’. Een Deense ‘komedie’ over twee onaangepaste types op zoek naar hun biologische oorsprong op een eiland vol mismaakte soortgenoten? De veelzijdige Mads Mikkelsen – misschien wel Denemarkens beste acteur – als een aan de wc-pot gekluisterde snorremans met filosofische pretenties? Satire of niet, veel valt er niet te herkennen aan dit rotte Denemarken. En ‘Men & Chicken’ blijft lang een mysterie, ook voor trouwe volgers van Deense experimentelen als Anders Thomas Jensen (‘Adam’s Apples’). De Denen van ‘Men & Chicken’ weten de ondoorgrondelijkheid van hun humor te doorspekken met een traag soort ernst, en het boertige karakter van Vlaamse plattelandsdrama’s als ‘De helaasheid der dingen’ lijkt in deze film te versmelten met een Lynchiaans gevoel voor vervreemding.

De handeling komt snel op gang als de broers Elias en Gabriel (respectievelijk vertolkt door Mikkelsen en David Dencik; tevens verwijzingen naar een Bijbelse profeet en een aartsengel) ontdekken dat ze geadopteerd zijn, en naar een eiland vol curieuze figuren vertrekken om hun herkomst te onderzoeken; een plek, waar ze beter op hun plaats lijken dan in de ‘echte’ maatschappij. Het eiland Ork is een soort leprozenkolonie waar – in een schijnbaar tijdloos universum – mens en dier gelijkwaardig lijken samen te leven. Een van de agressieve bewoners van Ork weet in een filosofische discussie zelfs te melden dat alleen zijn ezel last heeft van zingevingsvraagstukken. OK dan, en het is maar één van vele voorbeelden.

Absurde figuren met Bijbelse namen tussen opvliegende kippen, daar moet de menselijke conditie mee bestudeerd kunnen worden, lijkt Jensen te willen zeggen met zijn zwartgallige zedenschets over bestialiteit. Meer vertellen wij niet. U zoekt het zelf wel uit, of haakt af. En de recensent? Die bewandelt weer eens het slappe koord tussen fascinatie en verzuchting. Wat we met deze film aan moeten? Iets, want de biotoop van ‘Men & Chicken’ is wel degelijk bedoeld als spiegel der mensheid, zij het niet als formele dystopie, maar als een naturalistische, satirische variant op Lars von Triers ‘The Idiots’. Zonder zinvolle communicatie degenereren zelfs dieren en dus ook mensen, lijkt in elk geval Jensens impliciete boodschap. Op den duur valt hij met zijn filosoferende cast in herhaling, maar het verzorgde decor en sterke spel – vooral van Mikkelsen, houden de film levendig.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 5 mei 2016