The High Sun – Zvizdan (2015)

Regie: Dalibor Matanic | 123 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Tihana Lazovic, Goran Markovic, Nives Ivankovic, Dado Cosic, Stipe Radoja, Trpimir Jurkic, Mira Banjac, Slavko Sobin, Lukrecija Tudor, Tara Rosandic, Ksenija Marinkovic

Door de immer fel schijnende zon heeft ‘The High Sun’ het voorkomen van een liefelijke feelgoodfilm. Het leven in het voormalige Joegoslavië is echter minder rooskleurig dan op basis van die warme zonneschijn vermoed kan worden. In drie afzonderlijke verhalen, zich afspelend in drie verschillende periodes, wordt de gecompliceerde relatie tussen oorlog en liefde uitgediept.

Het eerste hoofdstuk vangt aan in 1991, wanneer de oorlog tussen verschillende etnische groeperingen op uitbreken staat. Ook de familie en dorpsgenoten van de schone Jelena en schaapherder Ivan leven in grote spanning met elkaar. Het kan hun onmogelijke liefde niet beteugelen. Ze worden verguisd door hun landgenoten. Vluchten naar Zagreb is hun enige uitweg, maar de schaduw van eerwraak, strijd en dood blijft als een bloeddorstig monster in de achtervolging.

Twee jaar later, de oorlog is reeds in volle gang, vervolgt de film zijn weg met de verhaallijn over de door verdriet overmande Nataša en de hardwerkende klusser Ante. Het verdriet van Nataša, haar broer is tijdens de gevechten gestorven, staat elke toenadering met Ante in de weg. Dat ze beiden aan de andere kant van het oorlogsgeweld staan, helpt niet mee. Indirect legt Nataša de schuld bij de nietsvermoedende Ante neer. Die kan niets anders dan hard door blijven werken. Het leven gaat voor deze gewone burgers uiteindelijk gewoonweg verder. Een leven waar de liefde gaat waar het eigenlijk niet gaan kan en altijd toeslaat op die momenten waar het op zijn minst verwacht wordt.

Weer later, in 2011, de wederopbouw is volop in gang gezet (en de begraafplaatsen overvol), komt het verhaal van Marija en Luka aan bod. Het verleden ligt nog altijd als een splijtzwam tussen de verschillende etniciteiten in. Berechtingen van oorlogsmisdadigers zijn aan de orde van de dag. Ook oud-strijder Luka moet vrezen voor zijn toekomst. Toch probeert hij er het beste van te maken. Wanneer hij zijn studie bijna heeft afgerond, trekt hij voor een feest terug naar zijn geboortegrond. Het weerzien brengt hem echter onherroepelijk terug naar het verleden. Naar de keuzes die hij destijds heeft moeten maken. En naar zijn vrouw Marija en kind, die hij voor de strijd verlaten heeft.

De brandende zon is in die verhalen meer dan een neutrale toeschouwer. De zomer is hier niet alleen zwoel van hitte, maar ook van een verschroeiende teloorgang in een door oorlog verscheurd Joegoslavië. De prachtige landschapsfotografie staat zodoende in sterk contrast met het menselijke drama. De ontwikkelingen komen daardoor extra hard aan. Dat komt eveneens door de onderhuidse spanning die op ‘The High Sun’ staat. Grote confrontaties worden lang vermeden, maar broeien blijft het onophoudelijk. Van grenzeloze liefde mag geen sprake zijn, al doen de personages nog zo hun best om hun leven langs de zijlijn voort te zetten.

Wie tot welke etnische groepering hoort, wordt daarbij niet helemaal duidelijk. Dat maakt ook helemaal niet uit, doordat het universele karakter van de liefde centraal staat. Dat blijkt ook uit het voortreffelijke acteerwerk van Tihana Lazovic en Goran Markovic, die alle hoofdrollen voor hun rekening nemen. Het laat zien dat dit soort gecompliceerde liefdesrelaties van alle tijden zijn.

Hoe meer de tijd vordert, hoe mee het geluk uit de personages lijkt weg te sijpelen. Een glimlach is zeldzaam. Vreugde non-existent. Alleen echte liefde kan de mens nog redden van zijn eigen geschiedenis. De zon, die in het een groot deel van ‘The High Sun’ zo’n voorname rol speelde, lijkt voorgoed achter de horizon te verdwijnen. Wachtend op de wedergeboorte van een nieuwe dag.

Wouter Los

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 5 mei 2016
DVD-release: 21 mei 2019