Na de zomer (2015)

Regie: Ingrid Kamerling | 29 minuten | documentaire, korte film

‘Christenen zijn burgers onderweg. Dit betekent dat we in zekere zin vreemdelingen zijn. We zijn hier niet thuis …’ Dit is geen tekst uit de documentaire ‘Na de zomer’, maar een fragment uit de website van het Wartburg College. Deze korte documentaire zoomt in op een aantal schoolverlaters van de Rotterdamse locatie van de school met de Bijbel. Van een sterk gestructureerde, beschermde wereld naar een nieuwe wereld gaan ze: die van de universiteit. Het wordt fragmentarisch en zonder context gebracht, maar wel doeltreffend beangstigend.

Een fragment uit de persmap zegt voldoende. ‘Aan de film ging een lang proces van vertrouwen winnen vooraf. Vanwege hun huiver voor het medium televisie wilden zes van de zeven reformatorische middelbare scholen niet meewerken aan de documentaire. Ondanks hevig protest van verschillende docenten zei de zevende school, uit Rotterdam, uiteindelijk toch ja. De directeur wilde een meer inzichtgevend [sic] beeld van de reformatorische gemeenschap laten zien, omdat deze groep in Nederland met veel vooroordelen bekeken wordt.’

Hoe is het mogelijk dat in onze open samenleving gewortelde jonge mensen, bang zijn voor een boze buitenwereld? En als een tatoeage van een studiegenoot al angst oproept, wat heeft je godsdienst dan nog voor zin? Dit soort vragen roept deze 30 minuten lange docu op. De streng-gereformeerden, in Nederland vooral te vinden op de as Zeeland-Overijssel, maar in concentraties ook in de Zuidelijke Randstad, zijn de Hollandse Amish aan het worden; het langzame zingen en de zelfgemaakte griesmeelpap beklijven in deze zichzelf voedende wereld, en het wachten is op een reformatorische universiteit zoals het Calvin College in het Amerikaanse Grand Rapids.

Ingrid Kamerling (‘Geluiden voor Mazin’) bedient zich van het show don’t tell-principe, terwijl je mond openvalt van het gesloten wereldbeeld van deze jonge mensen, die het goed met de eigen cultuur voor hebben, maar in angst voor hun god lijken te leven. Het gebrek aan duiding zorgt in combinatie met de korte lengte echter ook voor gebrek aan diepgang. Graag hadden wij meer open gesprekken gezien. Er moet toch een lans te breken zijn voor je geloof zonder de wereld te verzaken, of echte twijfel los te weken uit de voorliefde van tieners voor psalmen? Met deze vlakke documentaire roept de reformatorische subcultuur,  omvangrijker dan de moslim-fundamentalistische in dit land, alleen maar onbegrip op.

Jan-Kees Verschuure

‘Na de zomer’ wordt in de nacht van zondag 21 op maandag 22 februari, 00.10 uur uitgezonden op NPO 3.