Oorlog en vrede – Voyna i mir (1965)

Regie: Sergey Bondarchuk | 422 minuten | drama, geschiedenis, romantiek | Acteurs: Sergey Bondarchuk, Lyudmila Saveleva, Vyacheslav Tikhonov, Boris Zakhava, Anatoli Ktorov, Anastasiya Vertinskaya, Antonina Shuranova, Vladislav Strzhelchik, Oleg Tabakov, Viktor Stanitsyn, Irina Skobtseva, Boris Smirnov, Vasiliy Lanovoy, Kira Golovko, Irina Gubanova, Aleksandr Borisov

Na twee hartaanvallen van regisseur Sergey Bondarchuk en vijf jaar filmen was ‘Oorlog en vrede’ eindelijk af. De verfilming van het gelijknamige boek van de beroemde Russische schrijver Leo Tolstoj was op zijn zachtst gezegd een massaonderneming. Gelukkig hebben Bondarchuk en zijn crew het voor elkaar gekregen en het resultaat mag er zijn; ‘Oorlog en vrede’ is zonder twijfel een van de grootste en meest epische films aller tijden.

‘Oorlog en vrede’ speelt zich af tijdens de opmars van Napoleon Bonaparte door Europa. Het is een verhaal met drie hoofdpersonen die allen hun eigen wensen en problemen hebben. Pierre (Sergey Bondarchuk) is een edelman die zich niet thuis voelt in het luxe leventje van de Russische adel. Zijn vriend Andrei (Vyacheslav Tikhonov) is een prins en een soldaat die hem introduceert tot de hoffelijke levensstijl. De jonge Natasha (Lyudmila Saveleva) droomt van een knappe echtgenoot die graag met haar wil dansen op feestjes in de balzaal. Hun dagelijkse leven wordt verstoord wanneer duidelijk is dat het leger van Napoleon (Vladislav Strzhelchik) steeds sneller door Europa raast. Andrei meldt zich aan bij het Russische leger om het Franse leger tegen de houden in Oostenrijk. Ondertussen heeft Pierre het moeilijk met het leven als edelman. Hij wil eigenlijk net als Andrei betekenisvol zijn voor zijn land in de strijd tegen Napoleon.

Er worden twee kanten belicht in ‘Oorlog en vrede’: het leven van de aristocraten en de gevechten van de soldaten. Beide zijn fantastisch op beeld gebracht op verschillende manieren. Het drama van de liefde en de zeer gedetailleerde, kleurrijke feesten in het koninklijk paleis in Moskou wordt afgewisseld met immense veldslagen waar naar schatting meer dan twaalfduizend echte soldaten van het Russische leger aan meededen. De scènes in het paleis in Moskou zijn af en toe wat aan de trage kant, mede omdat de ongelofelijke vechtscènes zo indrukwekkend zijn. Hoogtepunt is de Slag bij Borodino, een enorm spektakel van tientallen minuten achtereenvolgend. Er is in deze scènes veel aandacht voor detail. Overal wordt er geschoten, kanonnen afgevuurd en gevochten op paarden. Er is geen ander woord dan ‘adembenemend’ om deze gigantische scènes te omschrijven. Het is niet heel vreemd dat Bondarchuk er lichamelijke kwalen aan overhield, gezien het vele werk dat er in deze film gestopt is.

Het duurt maar liefst zeven uur, al kan het spektakel in vier delen worden opgesplitst. ‘Oorlog en vrede’ is bij tijd en wijle aan de langzame kant, mede door de wisseling in tempo. Na een opwindende strijd tussen duizenden soldaten waar je hart van gaat racen, is het even omschakelen wanneer het kleinere liefdesverhaal van Natasha aan bod komt. Desondanks blijft de plot aangrijpend en worden de personages goed uitgewerkt. Met hoogst waarschijnlijk de grootste veldslagen ooit op beeld gezet is ‘Oorlog en vrede’ een film die niet gemist mag worden voor wie fan is van historische films.

Job Vijftigschild

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 22 februari 1968