Perfume: The Story of a Murderer (2006)
Regie: Tom Tykwer | 147 minuten | misdaad, drama, fantasie | Acteurs: Ben Whishaw, Dustin Hoffman, Alan Rickman, Rachel Hurd-Wood, Andrés Herrera, Simon Chandler, David Calder, Richard Felix, Birgit Minichmayr, Reg Wilson, Carlos Gramaje, Sian Thomas, Michael Smiley, Perry Millward, Alvaro Roque, Franck Lefeuvre, Sam Douglas, Jaume Montané, Karoline Herfurth, Timothy Davies, Sara Forestier, Corinna Harfouch, Paul Berrondo, Joanna Griffiths, Jessica Schwarz, Harris Gordon, Anna Diogene
‘Het parfum’ van Patrick Süskind is een prachtige roman en regisseur Tom Tykwer heeft een aantal schitterende films op zijn naam staan (onder andere ‘Lola Rennt’, ‘Der Krieger und die Kaiserin’ en ‘Heaven’). Het kan dan ook bijna niet misgaan als je Tykwer ‘Het parfum’ laat verfilmen. Aan de andere kant zijn de verwachtingen wel hooggespannen: haalt de film ‘Perfume’ het bij het boek? En haalt ‘Perfume’ het bij ‘Heaven’?
Die vragen kunnen gerust met ‘ja’ beantwoord worden. Vanaf het begin van de film laat Tykwer de kijker wentelen in de grauwe walgelijkheid van het Parijs in de 18e eeuw met snel gemonteerde close-ups van wormen, ratten en dode vis en de bijbehorende misselijkmakende geluiden. Maar zoals hij de ellendige viezigheid uitvergroot doet hij dat ook met schoonheid en tederheid. Elk (dood) naakt lichaam wordt op een esthetische manier weergegeven en met name de roodharige slachtoffers gespeeld door Rachel Hurd-Wood en Karoline Herfurth zien er verleidelijk uit. Prachtige settings als de parfumwinkel van Baldini en de lavendelvelden bij Grasse helpen de illusie compleet in stand te houden. Zo ook de sfeervolle muziek en het uitstekende acteerwerk, met name Ben Whishaw weet zijn rol van tragisch monster overtuigend neer te zetten.
Whishaw ziet er voor zijn rol van de psychopathische Grenouille misschien te lief, te jongensachtig uit. Degenen die het boek hebben gelezen zullen zich de geurloze moordenaar waarschijnlijk eerder als een soort Klokkenluider van de Notre Dame hebben voorgesteld. Maar juist het feit dat deze zo onschuldig ogende jongen, die ook in het boek op zijn fijngevoelige reukvermogen na een nogal simpele ziel is, op een zo gruwelijke wijze naar zijn doel toewerkt maakt dat je ademloos toekijkt.
Natuurlijk kan een film van zo’n 147 minuten een boek van zo’n 255 bladzijden niet geheel navolgen. Bepaalde details ontbreken, worden versimpeld, maar de wijze waarop Birkin, Eichinger en Tykwer het verhaal hebben gecomprimeerd tot zijn essentie verdient alle lof. Net zoals je bij het boek de geuren bijna kunt ruiken kun je dat ook bij de film en de film weet je net zo diep te raken en te shockeren als het boek. Door Tykwers opvallende visuele stijl is de film een werk geworden dat op zich zelf staand recht van bestaan heeft. Het verhaal is duidelijk weergegeven in al haar brute schoonheid en zal zowel mensen die het boek niet hebben gelezen als mensen die dat wel hebben gedaan van begin tot eind boeien. Dan de vraag of ‘Perfume’ net zo’n goede film is als ‘Heaven’. Het antwoord moet diplomatiek zijn: de films verschillen zozeer van elkaar dat een vergelijking niet goed mogelijk is. ‘Heaven’ is natuurlijk serener, contemplatiever, ‘Perfume’ heeft een duidelijker spanningsboog, past beter in de Hollywood-traditie. Laten we gewoon zeggen dat ze even goed zijn, op hun eigen manier.
Emy Koopman
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 7 december 2006