Pruimenbloesem (1982)

Regie: Willem van Batenburg | 73 minuten | drama, erotiek | Acteurs: Frank Boogaard, Diana de Koning, Wilma de Winter, Joost Messing, Tanja Overeem, Evert van Lingen, Ivo Verlinden, Richard Wildens

‘Pruimenbloesem’, een Nederlandse “klassieker” puur om het feit dat het de eerste echte serieuze langspeelseksfilm was, is om verschillende redenen een moeilijke film om te recenseren. Ten eerste moet je de film eigenlijk in zijn genre beschouwen, en ten tweede moet je de film in zijn tijd zien. Als een conventioneel drama is de film duidelijk onder de maat. Immers, ‘Pruimenbloesem’ besteedt het leeuwendeel van zijn speeltijd aan lang uitgesponnen seksscènes en de personages worden hiernaast nauwelijks uitgediept en worden eigenlijk niet in een andere context bezig gezien. Nu hoeft dit laatste geen belemmering zijn, wanneer er een interessante analyse doorheen de seksmomenten plaats zou vinden, zoals bijvoorbeeld gebeurt in films als ‘Shortbus’. In die film kwam ook voornamelijk seks voor, maar deze seks zegt daar vaak iets boeiends over de personages en hun relaties, waar tijdens of tussen de lichamelijke scènes door ook wel degelijk aandacht aan wordt besteed.

In ‘Pruimenbloesem’ leren we eigenlijk maar één personage redelijk kennen, te weten het hoofdpersonage Myriam (Diana de Koning), en dan nog tamelijk oppervlakkig. De enige psychologie achter haar personage is dat ze een lans probeert te breken voor een seksuele levensstijl die niet louter en alleen aan monogamie is verbonden. Gedurende een interessant gesprek met haar jonge minnaar doet ze haar simpele, maar toch tamelijk verfrissende filosofie uit de doeken. Haar leven vol vrije seks komt hier niet per se als iets zondigs naar voren, al is ze uiteindelijke niet erg sympathiek in de wijze waarop ze met de gevoelens van haar geliefden om gaat, die niet allen zo bedreven zijn in het scheiden van zaken van het hart en het lichaam. Daarnaast was het destijds vooruitstrevend om een vrouw in een seksfilm te tonen die zelf echt plezier in seks heeft en alles uit vrije wil doet. Bovendien is het de vrouw die hier de macht heeft, en niet de man, waarmee ‘Pruimenbloesem’ een sterk feministisch tintje krijgt.

Ook al is de film, door de gebreken in het verhaal en karakterisering, de karige omvang, de doorgaans beroerde acteerprestaties, en de eentonigheid niet toerijkend als volwaardig drama, als seksfilm is de film door de eerder genoemde inhoudelijke elementen al substantiëler dan gemiddeld. Of de film daarnaast als seksfilm doet waarvoor hij gemaakt is, te weten prikkelen en opwinden, is na ruim vijfentwintig jaar moeilijk te bepalen. Tegenwoordig is er in seksfilms bijvoorbeeld weinig plaats meer voor schaam- en okselhaar waardoor de huidige kijker wel even zal moeten slikken bij het zien van de wilde begroeiing in ‘Pruimenbloesem’. Daarnaast zijn de meeste standjes in de film, die met vaak erg lange takes worden vastgehouden, waarschijnlijk weinig spannend of schokkend meer. Wel leuk is de humor en creativiteit die soms verbonden wordt aan de seks, zoals in een dartwedstrijd tussen drie mannen, die hun aandacht bij het spel moeten zien te houden terwijl ze allen door een minnares oraal bevredigd worden. Erg grappig is ook de dialoog tijdens de seks, soms door de houterige vertolking maar vaak ook door de inhoud zelf. Vergelijkingen met treinen en de verschillende aanwijzingen in bed zijn regelmatig hilarisch.

Zowel origineel als erotisch is het triootje in het zwembad dat plaatsvindt aan het einde van de film. Een zeer geslaagde scène die een sierlijke, dromerige kwaliteit heeft en ook nog eens opwindend is. Productioneel gezien is de film meestal in orde, wat te maken heeft met de professionele crew uit de conventionele filmindustrie. Het prettigst, in ieder geval voor de huidige kijker, is het wanneer de belichting wat zachter is, zodat je niet ieder pukkeltje en schraal stukje ziet. Er wordt zo een aangename, enigszins soft-erotische sfeer  gecreëerd, ook al komt alles uitgebreid in beeld, zoals tijdens een lesbische scène op het bed, waarbij de sekspartner van Myriam overigens, opvallend genoeg, wel volledig kaal is in haar schaamstreek. Een uitzondering in de film.

Kortom, terwijl de film als conventioneel drama toch wel te kort schiet, als seksfilm zal ‘Pruimenbloesem’ inhoudelijk bovengemiddeld zijn en qua opwinding op zijn minst toereikend. En de unieke plaats van ‘Pruimenbloesem’ in de vaderlandse filmgeschiedenis staat buiten kijf.

Bart Rietvink

Waardering: 2

Bioscooprelease: 22 april 1982