Pure Coolness – Boz salkyn (2007)

Regie: Ernest Abdyjaparov | 95 minuten | drama| : Acteurs: Asem Toktobekova, Tynchtyk Abylkasymov, Siezdbek Iskenaliev, Elnura Osmonalieva, Osnura Asanalieva, Erkin Egemberdiev, Nurbek Yuldashev

In zijn debuutfilm ‘Saratan’ liet regisseur Abdyjaparov al zien wat de sociaal-economische veranderingen voor effect hadden op het dagelijks leven in Kirgizië. Met het sprookjesachtige ‘Pure Coolness’ – dat zich deels afspeelt in het adembenemend mooie Kirgizische berglandschap – vertelt hij over de oude traditie van het ontvoeren van bruiden. Die traditie van het kidnappen van bruiden gebeurt nog steeds in de meer afgelegen gebieden. Regisseur Abdyjaparov schreef zelf het scenario.

Asema (Asem Toktobekova) woont in de stad en is een modern meisje met ambities dat zelf haar leven wil inrichten. Zij heeft – zonder dat haar ouders daar van weten – een vriendje, Murat, (Siezdbek Iskenaliev). Zij neemt hem onverwacht mee naar huis voor een kennismaking. Asema’s ouders zijn in grote verlegenheid, Murat heeft geen werk en wil over een aantal maanden met haar trouwen. Haar ouders denken dan al dat Murat is gekomen om haar te schaken. Murat neemt haar mee naar het kleine dorpje waar zijn ouders wonen. Als hij haar als zijn vriendin aan zijn ouders voorstelt, denken zij volgens de locale tradities dat dit zijn aanstaande bruid is. Tegen haar zin krijgt Asema dan meteen een witte hoofddoek om ten teken hiervan. Murat weet met grote moeite deze ceremonie – vooralsnog – te voorkomen.

Tijdens het verblijf in het dorp ontwikkelt zich een amusant verhaal, waarbij een andere familie een plan smeedt om een weesmeisje uit het dorp, Anara (Zarema Asanalieva), te schaken om die met hun zoon Sagyn (Tynchtyk Abylkasymov), een zwijgzame schaapherder te laten trouwen. Asema krijgt kennis van dit plan en zal er later tegen haar wil nog indringend bij betrokken raken.

Tegelijkertijd blijkt dat Murat nog een oude liefde, Burma (Elnura Osmonalieva), in het dorp heeft. Murat en Burma zijn nog steeds op elkaar gesteld en zijn – volgens de tradities – min of meer voor elkaar bestemd. Asema betrapt Murat en Burma bij een ontmoeting en wil het dorp ontvluchten, terug naar de stad. Door een noodlottig misverstand loopt de die avond geplande schaking van het weesmeisje Arana verkeerd en wordt in haar plaats Asema geschaakt.

Asema verzet zich aanvankelijk hevig, maar kan nauwelijks anders dan zich uiteindelijk min of meer naar de tradities in haar lot schikken. Haar kersverse echtgenoot is de schaapherder Sagyn. Hij blijkt niet de onbeschaafde boer te zijn waar zij hem voor hield en hij begrijpt haar lot. Uiteindelijk vertrekken zij samen naar de yoert hoog in de bergen om op de schaapskudde te passen. Langzaam ontstaat er begrip voor elkaar en bloeien voorzichtig gevoelens op. Hoe zal dit eindigen?

Het camerawerk is prima, de beelden zijn fraai. De berglandschappen zijn indrukwekkend, de bonte kleding van de vrouwen en de met veel kleurige kleden en kussens ingerichte huizen ogen bepaald magnifiek. Het verhaal kan echter minder overtuigen. Als vertelling van de oude tradities van het schaken van de bruiden, volstaat het verhaal in cultureel-antropologische opzicht. De verhaallijn verloopt wat springerig. Het spel van de niet-professionele acteurs is over het algemeen naturel maar niet steeds overtuigend. Sommige karakters en situaties zijn licht karikaturaal en vet aangezet. De romantiek komt wel erg zoet over, waardoor de overtuigingskracht minder wordt. De film valt te betitelen als een modern sprookje over liefde.

Het schaken van bruiden is formeel verboden, maar gebeurt nog steeds. Deze oude ‘culturele traditie’ had een wat sterkere uitwerking en verdieping verdiend. Het blijft nu wat oppervlakkig qua uitwerking. Voor liefhebbers van fraaie bergen, cultureel getint lichtvoetig amusement blijft er voldoende te zien.

Rob Veerman

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 9 oktober 2008