Rafaël (2018)

Regie: Ben Sombogaart | 105 minuten | drama | Acteurs: Melody Klaver, Nabil Mallat, Medina Schuurman, Mehdi Meskar, Urmie Plein, Claude Musungayi, Marie-Claire Witlox, Ria Marks, Tine Joustra, Antonio Scarpa

‘Rafaël’ vertelt het verhaal van de Nederlandse Kimmy (Melody Klaver) en de Tunesiër Nazir (Nabil Mallat), een in Tunesië getrouwd stel. Wanneer Nazir aan het begin van de Arabische Lente geen visum krijgt om in Nederland bij de geboorte van zijn zoon te kunnen zijn, besluit hij illegaal de oversteek naar Europa te maken, met alle risico’s van dien.

Handboeien gemaakt van tiewraps, moeten de Afrikaanse migranten dragen wanneer ze per vliegtuig van het aankomsteiland in Zuid-Italië naar Milaan worden gebracht. Wanneer dat met Nazir gebeurt maakt de film plots een sprong in de tijd, en is de Tunesiër weer terug in thuisstad Sousse. Zijn zwangere vrouw Kimmy woont bij haar moeder (Medina Schuurman) in Nederland.

Met de mise-en-scène is niets mis: de beelden van de Arabische Lente in Sousse, de aankomst van Nazir en andere migranten in Italië zijn indrukwekkend. Inhoudelijk heeft het melodrama ‘Rafaël’ echter een even onevenwichtig als voorspelbaar karakter, hoe tegenstrijdig dat ook mag klinken. Nergens blijkt een innerlijk dilemma.

Hoewel de beelden aangrijpend zijn verrast de film niet; hij gaat uit van de gedachte dat wij sowieso voor migratie van dit soort ‘slachtoffers van de globalisatie’ zouden moeten zijn, vanwege ‘universele’ mensenrechten. Melody Klaver overtuigt in dezen, er zijn wendingen die de vaart erin houden, maar wat moet een zwangere Nederlandse met een Tunesiër als die niet op reguliere wijze een visum probeert te krijgen?

Stel, je vrouw is een paar maanden zwanger en verblijft in een welvarend land waar je niet zomaar in mag? Dan loont eerder geduld met de instanties dan het plegen van wanhoopsdaden. Toch probeert Nazir het een paar keer via de heilloze weg van de rubberen bootjes, terwijl hij een bovengemiddeld intelligente indruk achterlaat en een goede casus heeft.

Er is iets met protocollen en een vermoeide Italiaan die ‘no possible’ zegt, maar het moet toch mogelijk zijn een kind te erkennen en/of op grond van geregistreerd partnerschap een verblijfsvergunning te krijgen in Nederland? Ook zou Nabil Mallat als acteur iets meer oprechte liefde mogen tonen voor Kimmy, vinden wij als advocaat van de duivel.

Moeten we misschien twijfelen aan de oprechtheid van Nazir? Is dat de opzet van Ben Sombogaart (‘De Tweeling’)? Nee, dat is onwaarschijnlijk voor een filmmaker die vooral de boodschap uitdraagt dat liefde zou moeten overwinnen. Dat laatste willen we allemaal, maar de twijfelaars kunnen met simpel melodrama niet worden overtuigd.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 11 oktober 2018