Risen (2016)

Regie: Kevin Reynolds | 103 minuten | actie, avontuur, drama | Acteurs: Joseph Fiennes, Tom Felton, Peter Firth, Cliff Curtis, María Botto, Luis Callejo, Antonio Gil, Richard Atwill, Stewart Scudamore, Andy Gathergood, Stephen Hagan, Mish Boyko, Jan Cornet, Joe Manjon, Pepe Lorente, Stavros Demetraki, Selva Rasalingam, Manu Fullola, Mario Tardon, Stephen Greif

‘Risen’ is een film die zich vooral richt op de verrijzenis van Jezus Christus. Maar anders dan de meeste prenten over dit thema, vertelt ‘Risen’ het verhaal vanuit het oogpunt van een buitenstaander, namelijk de Romeinse officier Clavius. Een niet-christen dus, wiens geloof nog grotendeels wordt bepaald door het rijkgeschakeerde pantheon van de traditionele Romeinse, heidense goden. Clavius krijgt van gouverneur Pontius Pilatus (de man die volgens de Bijbel zijn handen in onschuld waste na de veroordeling en kruisiging van Jezus) de opdracht om er na de kruisiging van een man uit Nazareth voor te zorgen dat het ontzielde lichaam van de ter dood veroordeelde wordt bewaakt. Er gonzen namelijk geruchten door de stad dat Yeshua de Messias is die na drie dagen weer zou opstaan uit de dood. Die geluiden kunnen natuurlijk onrust en rebellie teweegbrengen en moeten dus de kop worden ingedrukt. Pilatus geeft Clavius als rechterhand de onervaren onderofficier Lucius mee. Als het lichaam van Jezus (die in de film bij zijn Hebreeuwse naam Yeshua wordt genoemd) na drie dagen uiteindelijk toch uit de verzegelde tombe verdwijnt, begint voor de Romeinen een lang onderzoek naar wat er nou precies is gebeurd. En daarbij wordt alles wat zij geloven op de proef gesteld.

Het door mysteriën omgeven levensverhaal van Jezus Christus vormt al sinds jaar en dag een welkome inspiratiebron voor filmmakers van vaak zeer diverse pluimage. In ‘Risen’ wordt het verhaal van de wederopstanding van de christelijke icoon in de vorm van een speurtocht naar zijn verdwenen lichaam gegoten. Dit antieke detectiveverhaal gaat aanvankelijk gepaard met het nodige wapengekletter, intensieve en soms niet bepaald zachtzinnige verhoren, aardige dialogen en af en toe zelfs een toefje humor. Ook het antieke Judea, dat ten tijde van Jezus net als het grootste deel van West-Europa en het Nabije Oosten onder Romeins gezag stond, komt (vermoedelijk mede dankzij het vrij aardige budget van 20 miljoen dollar) heel aardig tot leven door de professioneel ogende aankleding van het gebied en zijn bewoners.

Toch slaagt regisseur Kevin Reynolds er ondanks zijn aanvankelijk frisse aanpak niet in om de potentie die het verhaal heeft ten volle te benutten. De zoektocht naar het lichaam van Jezus is namelijk in zekere zin ook een metafoor voor de spirituele zoektocht die hoofdpersoon Clavius in deze intieme vertelling doormaakt. En juist dat aspect komt niet goed genoeg uit de verf. Het was interessant en ook logisch geweest als Clavius in een geloofsspagaat was beland en een existentiële crisis had doorgemaakt omdat hij moet kiezen tussen de waarachtigheid van de traditionele Romeinse goden en het door de christenen aanbeden Opperwezen. Iets dergelijks zien we bijvoorbeeld wel terug in de tv-serie ‘Vikings’, waar de christelijke monnik Athelstan en Vikinghoofdman Ragnar Lothbrok ook worstelen met gewichtige geloofsvragen als ze zich verdiepen in de religie van de ander en vergelijkingen maken met hun eigen godsdienst. Ook van de in veel historische bronnen beschreven, diepgewortelde aversie die de meeste Romeinen in deze periode tegen de eerste aanhangers van het christendom koesterden zie je in de film te weinig terug. Op zich jammer, want dit essentiële onderdeel van de toenmalige tijdsgeest had voor een extra portie spanning en een scherp randje kunnen zorgen. Sowieso is ‘Risen’, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Mel Gibsons ‘The Passion of the Christ’, geen film die inzet op shock value. Bovendien kiest ‘Risen’ naar het einde toe met wat goedkoop ogende, niet echt bij de rest van de film passende religieuze mirakels voor een affirmatieve boodschap die lijkt uit te dragen dat het christendom toch echt het ware en juiste geloof is.

Een slechte film is ‘Risen’ niet. Het antieke decor waartegen de film zich afspeelt komt soms fraai tot leven, terwijl ook het gros van de acteerprestaties dik in orde is. Het is alleen jammer dat de uitwerking van het verhaal en de etnische spanningen tussen Romeinen en christenen enigszins bedolven raken onder de te expliciet aanwezige religieuze boodschap die de prent uitdraagt. Een meer neutrale aanpak had beter gewerkt.

Frank Heinen

Waardering: 3

Bioscooprelease: 24 maart 2016
VOD-release: 27 juli 2016
DVD en blu-ray-release: 10 augustus 2016