Road to Perdition (2002)
Regie: Sam Mendes | 112 minuten | actie, drama, misdaad | Acteurs: Tom Hanks, Paul Newman, Jude Law, Daniel Craig, Stanley Tucci, Tyler Hoechlin, Jennifer Jason Leigh, Ciarán Hinds, Dylan Baker, Rob Maxey, Liam Aiken, Craig Spidle, Ian Barford, Stephen P. Dunn, Paul Turner, David Darlow
Vaders en zonen. Dat is het centrale thema van ‘Road to Perdition’. De film speelt in 1931, ten tijde van de Grote Depressie en de Drooglegging. Van dat laatste profiteert de maffia-familie van de oude John Rooney (Newman) vooral, al wordt dat vooral geïmpliceerd. Eén van Rooney’s handlangers is Michael Sullivan (Hanks), die als kind door Rooney is opgenomen en door hem als een zoon behandeld wordt. Dit overigens zeer tegen de zin van Rooney’s psychopathische zoon Connor (Craig). De interacties tussen deze volwassenen wordt gadegeslagen door Sullivan’s twaalfjarige zoon Michael jr. (Hoechlin). Zo zet regisseur Mendes in een handvol scènes trefzeker de onderlinge relaties tussen deze vaders en zonen neer. Michael jr.’s band met zijn vader is aanvankelijk vooral op afstand, aangezien deze nauwelijks met zijn gezin bezig lijkt te zijn. Door wijde shots en de twee Michaels zo ver mogelijk van elkaar in één frame te plaatsen, wordt hun afstand in beeld gebracht. Meer affectie krijgt Michael jr. van de oude Rooney, die met hem en zijn broertje Peter dobbelt. Als Michael nieuwsgierig wordt naar zijn vaders bezigheden, verstopt hij zich op een kwade dag in diens auto. Zo is hij er onwillekeurig getuige van dat zijn vader en Connor een drietal mannen doodschieten. Omdat Connor vreest dat de jongen zijn mond niet zal houden, wordt besloten om de Sullivans te vermoorden. Moeder Sullivan (Leigh) en zoon Peter komen om het leven, maar door toeval overleven Michael sr. en jr. de aanslag en slaan samen op de vlucht. Gaandeweg de tocht komen vader en zoon dichter bij elkaar. Michael sr. voelt zich verraden en wil zijn surrogaat-vader John Rooney confronteren, terwijl deze erg veel problemen heeft om zijn zoon Connor in bedwang te houden. Al gauw loopt de situatie uit de hand als Michael sr. wraak wil nemen en de moordenaar Harlan Maguire (een griezelige Law) achter hen aan wordt gestuurd.
Het acteerwerk is sterk over de hele linie. Hanks zet een bloedserieuze en overtuigende rol neer als harde hitman. Veteraan Newman legt veel Ierse melancholie in zijn nogal altijd felblauwe ogen, maar weet ook zijn gevaarlijke kant goed over te brengen. Craig brengt in zijn evenzo blauwe ogen veel kille en moordlustige expressie over en zet een prima prestatie neer. Law tenslotte is niet alleen griezelig, maar vooral bijna onherkenbaar met zijn wasbleke huid en met uitgedund haar en vieze tanden.
Regisseur Mendes vertelt het verhaal in een bedachtzaam tempo, met hier en daar bloederige geweldsexplosies. Het tijdsbeeld is goed getroffen en de aankleding ziet er perfect uit. Mendes wordt ondersteund door prachtig camerawerk is van de hand van Conrad L. Hall, die een Oscar won voor zijn prestatie. Helaas overleed hij voor de uitreiking en werd de onderscheiding opgehaald door zijn zoon Conrad W. Hall, zelf ook een succesvolle cameraman.
Hall’s vaak kil geschoten beelden zijn stilistisch bijzonder fraai – zo weet hij in de veelvuldige regenbuien symbolisch de duistere kant van Michael Sullivan’s bestaan weer te geven. Vanaf de openingsscène wordt door de handelingen van de hoofdpersonen en de keuze van de muziek duidelijk gemaakt dat dit verhaal alleen maar verliezers zal kennen. En hoewel vader en zoon Sullivan op weg zijn naar tante Sarah, die in Perdition woont – en ze dus letterlijk de ‘weg naar Perdition’ volgen, betekent “Perdition” in het Nederlands ook “verdoemenis” – en daarmee kan de titel ook uitgelegd worden als “naar de verdoemenis gaan”. Zoals John Rooney zelf zegt: “één ding is zeker: geen van ons komt in de hemel”. Dit tragische lot lijkt alle hoofdpersonen beschoren. De verbetenheid van vader Sullivan om zijn zoon dat lot te besparen, is daarom goed te begrijpen.
‘Road to Perdition’ is geen film die de kijker recht in het hart raakt, maar een vakkundig gemaakte gangsterfilm die zeer de moeite waard is.
Hans Geurts
Waardering: 4
Bioscooprelease: 24 oktober 2002