Something Useful – Ise yarar bir sey (2017)
Regie: Pelin Esmer | 107 minuten | drama | Acteurs: Basak Köklükaya, Öykü Karayel, Yigit Özsener, Aysenil Samlioglu, Berfu Öngören, Melih Duzenli, Sedat Kalkavan, Fatih Sevdi, Ibrahim Selim, Süleyman Karaahmet, Aydan Kalinaga, Neslihan Öztürk, Aslihan Kandemir, Ozanay Alpkan
Één trein, één lange nacht, één bestemming, twee vrouwen. Turkse filmmaakster Pelin Esmer gebruikte deze elementen in ‘Something Useful’ (‘Ise yarar bir sey’) voor een verhaal dat de kijker voortdurend op de hoede houdt: wat gaat er gebeuren, welke keuzes worden er gemaakt en welke geheimen houden de vrouwen voor elkaar achter?
Toevallige ontmoetingen in de trein: het heeft in het verleden – zowel in films als in het echte leven – al heel wat bijzonders opgeleverd: van romantisch (‘Before Sunrise’) tot gruwelijk (‘Strangers on a Train’). Het eerste gedeelte van ‘Something Useful’ speelt zich af tijdens zo’n treinreis. De setting is goed gekozen. Stukje bij beetje leren wij de twee vrouwen kennen – en zij elkaar, voor zover ze dat toelaten, maar zoals dat gaat bij een reis, zien we ook kleine fragmenten van de levens van anderen. Dat van de dames die de twee hoofdrolspelers komen vergezellen in de restauratiewagen bijvoorbeeld, de graffiti-artiest… Het houdt de film boeiend en onvoorspelbaar, omdat je nooit weet wat voor een rol iemand gaat spelen later in het verhaal.
En dat is ook waar ‘Something Useful’ om draait. De keuzes die mensen maken kunnen ineens impact hebben op het leven van iemand anders. Wat voor de één een kleine omweg, een afleiding, misschien om moed te verzamelen voor iets anders, is, kan voor de ander grote gevolgen hebben.
Zodra de twee vrouwen de bestemming bereiken en de trein verlaten, boet de film iets aan kracht in. Het ligt er dan te dik bovenop waar het verhaal naar toe gaat. Hoewel de gesprekken tussen de man die de vrouwen ontmoeten en de dialogen tussen voormalige klasgenoten op een reünie levensecht aandoen – vastgelegd in een prachtig trackingshot overigens – is de spanning uit het verhaal en verslapt de aandacht van de kijker makkelijker. De poëtische laag die de film dan krijgt is niet genoeg compensatie voor het ijzersterke eerste deel van ‘Something Useful’.
Laat dat overigens geen belemmering vormen om deze fraaie Turkse film te bekijken. De twee actrices zijn erg goed en de cameravoering is om door een ringetje te halen. Gökhan Tiryaki, gerenommeerd cinematograaf (‘Iklimler’, ‘Once Upon a Time in Anatolia’, ‘Winter Sleep’) heeft oog voor detail en gebruikt interessante manieren om de omgeving in beeld te vangen. Een film die je inspireert om weer anders naar de wereld en toevallige ontmoetingen te kijken.
Monica Meijer
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 27 december 2018