Straightheads (2007)
Regie: Dan Reed | 80 minuten | thriller | Acteurs: Danny Dyer, Gillian Anderson, Adam Rayner, Antony Byrne, Anthony Calf, Ralph Brown, Steven Robertson, Gugu Mbatha-Raw, Neil Finnighan, Francesca Fowler, Ewan Stewart
Behoorlijk zieke thriller waarin het nemen van wraak centraal staat. “Wraak is een gerecht dat koud geserveerd dient te worden”, zoals Choderlos de Laclos schreef (of een oud Klingon spreekwoord, volgens Tarantino) Maar hoewel er een maand over de aanval op Alice (Gillian Anderson) en Adam (Danny Dyer) heen gaat, loopt de temperatuur van de wraakneming daarna al weer snel op. Het is heel voorstelbaar dat Alice en Adam zich zwaar in hun lichamelijke integriteit voelen aangetast door Alice’s verkrachting en Adams zware mishandeling waarbij zijn linkeroog verliest. Dat ze willen dat er ‘recht’ wordt gedaan aan hun situatie, is ook begrijpelijk. Wie kent geen verhaal uit ervaring of televisie waarin iemand roept: “als ik ze te pakken krijg…” Maar gelukkig neemt bijna niemand het recht in eigen hand en is er politie en justitie om namens de staat de daders op te sporen en te bestraffen. In de film echter wordt de sprong naar de wraakoefening van de slachtoffers jegens de daders te snel en zonder enige onderbouwing gemaakt. Alsof verwacht wordt dat iedereen de puntjes zelf wel invult en zich volkomen kan inleven in de wijze waarop Alice en Adam te werk gaan.
Anderson (vooral bekend als FBI-agente Dana Scully in ‘The X-Files’) speelt geloofwaardig als de zakenvrouw Alice (inclusief Brits accent) die achter de façade van beheersing een withete wraakzucht verbergt, waarin ze de wat sullig spelende Danny Dyer als Adam in mee trekt. Gaandeweg slaat hun onderlinge verhouding om: Alice vindt het wel welletjes, maar Adam raakt steeds meer in de ban van hun actie. Ze zijn een ongebruikelijk en niet bij elkaar passend duo: Alice had Adam, als installateur van het beveiligingssysteem van haar huis, dezelfde avond dat de twee aangevallen worden, pas leren kennen en meegevraagd naar het feest van haar baas. Zonder enige voorafgaande relationele of zelfs maar emotionele connectie, is het moeilijk voorstelbaar dat ze zo lang met elkaar blijven optrekken. Als de band van hun gemeenschappelijke ervaringen zo sterk is, waarom wordt dat dan niet op het scherm verbeeldt?
De gang van zaken in de film roept meer vragen of dan het kan of wil beantwoorden. De belangrijkste vraag is: met welke intentie besloten de makers om ‘Straightheads’ op deze wijze te maken? Regisseur Dan Reed schreef ook het scenario en levert een kille, afstandelijke film af, dat met zijn fascinatie voor geweld en machtsspelletjes een behoorlijk misantropisch wereldbeeld geeft. Dienen de onaangename beelden en soms schokkende gebeurtenissen overigens een doel? Heeft de regisseur een diepere boodschap of een statement dat hij wil maken met deze film? Het blijft onduidelijk. Elke moraliteit of reflectie over de gebeurtenissen in de film blijft achterwege. Hierdoor lijkt het erop dat het geweld, met name een scène naar het einde toe waarin een geweer op een wel heel ongewone plek wordt gestoken, vooral bedoeld is om het publiek alleen maar te choqueren. En dat geeft een wrange nasmaak aan de krap 80 minuten speelduur.
Hans Geurts