Sunset – Napszállta (2018)

Regie: László Nemes | 142 minuten | drama | Acteurs: Susanne Wuest, Vlad Ivanov, Urs Rechn, Evelin Dobos, Juli Jakab, Mónika Balsai, Judit Bárdos, Levente Molnár, Björn Freiberg, Julia Jakubowska, Zoltán Cservák, Balázs Veres, Marcin Czarnik, Christian Harting, János Kulka, Péter Fancsikai

Het laatste feodale rijk van Europa delfde het onderspit in de Eerste Wereldoorlog. Oostenrijk-Hongarije was in 1913 dus een soort avondland. In dit jaar speelt ‘Sunset’, de opvolger van ‘Son of Saul’ van László Nemes. Duistere sepiatinten als in die film, handelend over de Holocaust. Verder vooral een gekostumeerde wereld als een schouwtoneel, bekeken vanuit een jonge hoedenmaakster (Juli Jakab), die bij het bedrijf in Boedapest solliciteert dat ooit van haar ouders was.

Die kwamen om toen deze Irisz Leiter twee was, bij een brand die de hoedenzaak verwoestte. De nieuwe eigenaar Oszkár Brill (Vlad Ivanov), behield de naam Leiter. Irisz wordt aangenomen en met argwaan bekeken, want haar verdwenen broer zou de brand hebben aangestoken, en blijkt ook in de zaak van Brill gewerkt te hebben. Een existentieel drama als in een historische roman dus, maar wat boeit is de focus op de getergde Irisz, die in elke scène een rol lijkt te hebben en als protagoniste de ondergang van een corrupte aristocratie beschouwt.

Als vanachter de coulissen kijken wij mee, en dat is enerverend – vooral vanwege de exquise enscenering en het levendige decor. De koppige Irisz, als pleegkind opgegroeid buiten Boedapest, heeft vooral als doel haar broer terug te vinden, en daar heeft de statusbewuste staf van Leiter geen oren naar. Liever rekruteren zij werkneemsters om die uit te besteden aan het Weense hof, terwijl de waarheid achter prachtige hoeden verborgen gaat.

De sfeer in ‘Sunset’ is die van ‘Dangerous Liaisons’ van Stephen Frears, waarin het kostuum ook staat voor schone schijn. ‘Sunset’ is een psychologisch drama, en slechts zijdelings een historisch drama, hoewel de oorlog in de lucht hangt. Of toch niet? Voor wie goed kijkt, is de zoektocht van Irisz een vehikel in een groter verhaal: zij is boodschapper van de moderne tijd. De wereld draait door, terwijl een vrouw zich verzet. Het duurt opmerkelijk lang totdat deze anomalie is weggepoetst.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 14 maart 2019
DVD-release: 23 augustus 2019