Taste of Cherry – Ta’m e guilass (1997)

Regie: Abbas Kiarostami | 95 minuten | drama | Acteurs: Homayoun Ershadi, Abdolrahman Bagheri, Afshin Khorshid Bakhtiari, Safar Ali Moradi, Mir Hossein Noori, Ahmad Ansari, Elham Imani

Op een nationale feestdag in het zonnige Teheran rijdt een man over kale zandheuvels met maar één doel; aan het einde van de dag eindigt hij zijn leven. Het plan is zorgvuldig uitgestippeld. De enige horde is het vinden van iemand die hem wil begraven. Met een grote zak geld hoopt hij iemand zo ver te kunnen krijgen, al blijkt het lastiger dan hij had gehoopt. 

Regisseur Abbas Kiarostami won de Gouden Palm in Cannes voor ‘Taste of Cherry’, maar in Iran is zelfmoord nog altijd een gevoelig onderwerp. Voor islamieten is zelfdoding een grote zonde. Allah bepaalt wanneer iemand heengaat. De keuze is niet aan de persoon. Meneer Badii (Homayoun Ershadi) wil niet langer wachten en om een onduidelijke reden zo snel mogelijk sterven. Op het eerste gezicht is Badii geen hopeloos figuur; hij ziet er verzorgd uit, rijdt in een mooie Range Rover en heeft genoeg geld. Emotie toont hij niet en een babbeltje maken gaat hem gemakkelijk af. Het blijft gedurende de hele film een mysterie waarom Badii zo vastberaden is om zijn missie uit te voeren. 

‘Taste of Cherry’ is een minimalistische film. Voor het grootste deel volgt de camera Badii in zijn auto, op zoek naar een nietsvermoedende voorbijganger die hem wil helpen. De film heeft een filter van de kleur van woestijnzand over zich heen, die zich mengt met de troosteloze en kale heuvels in de buitenwijken van Teheran. Er groeit niets langs deze zandweggetjes, symbolisch voor de gedachtegang van Badii. In zijn zoektocht ontmoet hij mensen met allemaal een andere achtergrond. Geen van allen willen ze meewerken. Sommigen die bij hem in de auto stappen proberen hem van gedachten te doen veranderen. Dit geeft een sprankje hoop, misschien besluit Badii op te geven. Niets is minder waar. Na iedere afwijzing rijdt hij zonder moeite door, wachtend tot hij iemand vindt die hem wil begraven. 

Wat ‘Taste of Cherry’ interessant houdt, is dat de camera vaak op een dusdanige manier is gepositioneerd dat het lijkt alsof de kijker op de passagiersstoel zit. Dit geeft het gevoel dat de film een documentaire is, waardoor het nog belangrijker wordt dat Badii zich bedenkt. Het verhaal wordt aangrijpend. Het is moeilijk om geen compassie te voelen voor Badii. Dat geldt ook voor een oude taxidermist die in de auto stapt. Hij wilde ooit zelfmoord plegen en herkent veel van zichzelf in Badii. Wat hem redde was de smaak van een zoete kers, die hij at onder de warme zon terwijl kinderen in de achtergrond om hem heen aan het spelen waren. Deze krachtige anekdote brengt leven in de barre omstandigheden. Het doet Badii niet veel en hij blijft resoluut. Hij rijdt terug richting de stad met bomen die vol in bloei staan. In een laatste wanhoopspoging zou dit hem ervan moeten overtuigen dat er genoeg moois is om nog van te genieten. Zittend op een bankje verandert de ondergaande zon in een rode bal, die doet denken aan een soortgelijke vrucht. Badii’s graf is gecamoufleerd in de dikke laag grind en zand om hem heen. Hij wil niet gevonden worden of met een knal uit het leven gaan. Hij wil terugkeren naar het stof waar hij vandaan komt.

Kiarostami laat op een simpele, maar krachtige wijze de controversiële kant van suïcide in Iran zien. Badii is geen zielig persoon. Hij barst niet in tranen uit als hij langs zijn al gegraven rustplaats rijdt. Het ontbreken van enige emotie zorgt voor rust en geeft ruimte om te reflecteren op de dood. ‘Taste of Cherry’ is een tragisch en ontroerend verhaal over het verlangen naar iets waar we eigenlijk helemaal niet over willen nadenken. In plaats van een depressieve lading, geeft de film dosis hoop mee. Kiarostami roept op tot het hechten van waarde aan de kleine dingen in het leven, waar veel verborgen schoonheden te vinden zijn. 


Job Vijftigschild

Waardering: 4.5

Speciale vertoning: IFFR 1998
Bioscooprelease: 29 oktober 1998