The Devil’s Drivers (2021)

Regie: Daniel Carsenty, Mohammed Abugeth | 90 minuten | documentaire

De twee Palestijnse bedoeïenen Hamouda en Ismael rijden illegaal wanhopige arbeiders op en af over de grens tussen Palestina en Israël. Dit gerace door woestijn en heuvelachtig gebied houdt enorme risico’s in want het Israëlische leger patrouilleert er ook. Smokkelaars Hamouda en Ismael weten dus nooit of ze dezelfde avond nog aan de eettafel kunnen aanschuiven. Gedurende een periode van acht jaar volgden documentairemakers Daniel Carsenty en Mohammed Abugeth de neven Hamouda en Ismael, waarin de hoofdrolspelers er niet zonder kleerscheuren vanaf komen, waaronder een gevangenisveroordeling op basis van vermeend terrorisme.

In het persmateriaal valt het woord actiethriller. Hoogstwaarschijnlijk verwijst het vooral naar het gevoel dat de documentaire genereert: jachtig en fragmentarisch. Tegelijkertijd botst dit label met de levensechte situatie waarin de neven zich begeven. Volgens Hamouda doen ze het smokkelwerk omdat er nauwelijks uitzicht is op werk in hun stad Yatta. Of toch tegen zulke lage lonen dat ze hun gezinnen er bijna niet van kunnen onderhouden. Gewoon brood op de plank brengen, betekent daar dagelijks je vege lijf riskeren. Moreel kompas op standje overleven. Toch geeft Ismael later toe dat ze ander, minder gevaarlijk (maar minder snel geld) werk kunnen doen voor de kost. Misschien speelt dan ook de adrenaline een rol voor de heren?

Een belangrijk deel van de documentaire is gefilmd vanuit de gemotoriseerde vierwieler. Vooral die beelden zijn van lage kwaliteit en bestaan uit obscure hoeken, zeker als de wildemansritten eenmaal aan de gang zijn. De lage beeldkwaliteit is af en toe behoorlijk afleidend omdat je je letterlijk moet afvragen wat je nu eigenlijk ziet. Ismael en Hamouda maken het makers Carsenty en Mohammed daarmee niet makkelijk. Bovendien zijn de mannen vanwege de constante dreiging van het Israëlisch leger zo paranoïde dat de documentaire veel buiten beeld laat. Zo laten de neven slechts schoorvoetend de camera in hun privésfeer toe, want het vergroot alleen maar de oppakkans met alle gevolgen van dien voor het gezinsleven.

Hoewel het onderwerp in ‘The Devil’s Drivers’ zonder meer aandacht verdient, is de aanpak van de makers tamelijk impressionistisch. Het grotere verhaal erachter blijft in het luchtledige hangen. Ook helpt de summiere historische context die de makers geven, niet. De regisseurs blijven hoofdzakelijk dicht op en bij de mensen aan één kant van de grens. Met het gevolg dat het een zekere verdieping mist, want uiteindelijk blijft het steken bij een waarheid als een koe over deze grensstreek: het leven is er hachelijk. Echter dat is al decennia het geval en iedereen lijkt gewoon op dezelfde voet door te gaan. Om defaitistisch van te worden. Des te knapper dat de hoofdrolspelers dan tegen beter weten in hoopvol blijven. Helaas levert dit gegeven een weinig opvallende film op.

Roy van Landschoot

Waardering: 3

Bioscooprelease: 12 januari 2023