The Edge of Seventeen (2016)

Regie: Kelly Fremon Craig | 104 minuten | komedie, drama | Acteurs: Hailee Steinfeld, Haley Lu Richardson, Blake Jenner, Kyra Sedgwick, Woody Harrelson, Hayden Szeto, Alexander Calvert, Eric Keenleyside, Nesta Cooper, Daniel Bacon, Lina Renna, Ava Grace Cooper, Christian Michael Cooper, Jena Skodje

In de jaren tachtig en begin jaren negentig was de highschoolkomedie een populair genre. Het waren de jaren van het maakbaarheidsideaal, waarbij het uiteindelijk niet uitmaakte tot welke sociale groep iemand behoorde. Afkomst was net zo min belangrijk. Aan het einde van de rit kon immers iedereen worden wie of wat hij of zij maar wilde zijn, zonder enig hiërarchisch onderscheid. Groei en verandering kwamen voort uit de omgeving. School was het decor waar personages leerden wie ze precies waren.

Zo ondervinden de tieners in ‘The Breakfast Club’ (John Hughes; 1985) dat ze, ondanks hun ogenschijnlijke verschillen, dezelfde leeftijdsproblemen hebben als een ieder ander. In ‘Ferris Bueller’s Day Off’ (Hughes, 1986) beseft de spijbelende naamgever van de film dat die problemen er zijn om vergeten te worden. ‘Clueless’ (Amy Heckerling; 1995) voert het idee van maakbaarheid nog verder door met het verhaal van een welgestelde schoonheidskoningin die een minder bedeelde schoolgenoot van muurbloempje wil omtoveren tot evenbeeld. Totdat ook zij beseft dat haar eigen leven de nodige tekortkomingen heeft die verholpen moeten worden.

In de jaren daarna verstomde de toestroom aan highschoolkomedies. Het maakbaarheidprincipe verdween op de achtergrond. Personages werden weer de mens die ze altijd al waren. Groei kwam voort vanuit henzelf. School werd exemplarisch voor de lijdensweg die ze in het leven doormaakten. Realisme in plaats van sprookjesachtige tienerromantiek. Hoewel de film enkele genreconventies stijf overeind houdt, gaat ‘The Edge of Seventeen’ in die meer moderne lijn verder. De vraag rijst echter of de film daar mee geholpen is.

Al in de eerste scène komt hoofdpersoon Nadine (overtuigende rol van Hailee Steinfeld) het klaslokaal van haar favoriete leraar binnenstormen met de melding dat ze een eind aan haar leven wil maken. Is het zo erg gesteld met haar leven? Haar vader, en tegelijkertijd boezemvriend, is enige jaren geleden overleden. Met haar moeder is ze water en vuur. Haar beste, en enige, vriendin Krista (Haley Lu Richardson) is gevallen voor haar grootste vijand: broer Darian (Blake Jenner). Erger nog, de liefde is geheel wederzijds. De jongen op wie ze zelf stiekem verliefd is, ziet haar niet staan. In een emotionele bui verstuurt ze de populaire jongen per ongeluk een bericht waarin ze hem haar fysieke liefde verklaart. De definitieve opmaat naar een onvermijdelijk lijkende zelfmoord.

Zo ver komt het niet. Haar problemen en emoties zijn echt, maar ook toebehorend aan een typische welgestelde, blanke tiener op een welgestelde, blanke school. Haar zelfmoordbluf is niet meer dan een roep om aandacht. Zo erg is het dus niet gesteld met haar leven. Voor haarzelf voelt dat geheel anders, zoals elke tiener zich in het centrum van het universum kan plaatsen. Dat gaat gepaard met een heerlijke cynische tienerblik, die daadwerkelijk overal commentaar bij heeft. De wisselwerking met haar leraar (Woody Harrelson), die niet onder doet in cynisme, zet alles in een heerlijk perspectief.

Naarmate ‘The Edge of Seventeen’ vordert, een tijdsspanne waarin het gedrag van Nadine weinig verandering ondergaat, slaat het cynisme langzaam om in lethargie. De puber zwelgt liever in zelfmedelijden dan dat ze iets aan haar leven wil doen. Ze zet zich af tegen haar problemen, in plaats van ze op te lossen. Ze stoot iedereen en alles af, zonder er iets voor terug te ruilen. Die passieve voorspelbaarheid gaat op den duur vervelen. De omslag, de film eindigt geheel Amerikaans met een positieve noot, komt te laat. ‘The Edge of Seventeen’ had, hoe onrealistisch ook, best wat meer door maakbaarheid geïnspireerde sprookjesachtigheid verdiend.

Wouter Los

Waardering: 3

Bioscooprelease: 3 augustus 2017 (in het kader van Previously Unreleased)