The Hawk is Dying (2006)

Regie: Julian Goldberger | 112 minuten | drama | Acteurs: Paul Giamatti, Michelle Williams, Michael Pitt, Rusty Schwimmer, Robert Wisdom, Ann Wedgeworth, Mark Campbell, Ayana Rhoden, Taylor Simpson, John Hostetter, Steve DuMouchel, Katie Dixon, Veryl Jones, Karl Anthony, Marc Macaulay, Robert Lipka, PJ Lalka, Erika Medina, Matthew Stanton, Shamrock McShane, Shelby Saboy

Sinds hij zijn doorbraak beleefde als Kenny ‘Pig Vomit’ Rushton in Howard Sterns biopic ‘Private Parts’ (1997), is het razendsnel gegaan met de carrière van Paul Giamatti. Wie had dat ooit verwacht van de man die ooit met acteren begon om indruk te maken op een meisje? Hoewel hij niet bepaald moeders mooiste is, maakt Giamatti uitstekend gebruik van zijn voor Hollywood-begrippen afwijkende uiterlijk. De kalende acteur zal niet zo gauw de hoofdrol in een commerciële film toebedeeld krijgen, maar zijn bijrollen in succesnummers als ‘The Truman Show’ (1998), ‘Saving Private Ryan’ (1998), ‘Cinderella Man’ (2005) en ‘The Illusionist’ (2006) leverden hem in ieder geval bekendheid bij een groot publiek op. Toch lijkt Giamatti zich beter thuis te voelen in bescheiden opgezette films uit het arthousecircuit, zoals ‘Man on the Moon’ (1999), ‘American Splendor’ (2003) en ‘Sideways’ (2004). Voor die laatste rol verdiende de getalenteerde acteur zelfs een Oscarnominatie. En daarna kon niemand meer om Paul Giamatti heen.

In de aparte arthousefilm ‘The Hawk is Dying’ speelt Giamatti de rol van George Gattling, een eenzame autoverkoper in het troosteloze stadje Gainesville in Florida. Hij heeft slechts één passie in zijn leven en dat zijn roofvogels. Hij heeft er al een aantal gevangen, waarna hij geprobeerd heeft de dieren te trainen, maar tevergeefs. De vogels hongeren zichzelf nog liever uit dan dat ze zich onderwerpen aan zijn wil. George woont samen met zijn zwaarlijvige en simpele zus Precious (Rusty Schwimmer) en haar verstandelijk gehandicapte zoon Fred (Michael Pitt) in een klein huisje dat een en al treurnis uitstraalt. Zo af en toe vindt George afleiding bij psychologiestudente Betty (Michelle Williams) – die overigens meer blowt dan dat ze met haar neus in de boeken zit. Op een dag vindt George samen met zijn neefje in het bos een prachtige roodstaartbuizerd. Ze vangen hem en zijn vastberaden het dit keer niet te verknallen. Vanaf dat moment verandert alles in het leven van George. De volgende ochtend vindt hij Fred dood in bed. George weet niet hoe hij met dit verlies om moet gaan en richt zich op obsessieve wijze op het trainen van zijn vogel, tot grote ontsteltenis van de mensen om hem heen.

In 1973 schreef Harry Crews, een van de vertegenwoordigers van de Southern Writers uit de Verenigde Staten, het boek ‘The Hawk is Dying’, waarin hij het overlijden van zijn zoontje Patrick Scott verwerkte. Drieëndertig jaar later heeft Julian Goldberger het boek verfilmd. Goldberger debuteerde in 1999 met ‘Trans’, een sfeervol en door de pers luid bejubeld drama over een jongen die ontsnapt uit een jeugdgevangenis. ‘The Hawk is Dying’ is zijn tweede speelfilm, die een stuk minder toegankelijk is dan zijn voorganger. Dat heeft vooral te maken met het vreemde – met symboliek overladen – verhaal en de gesloten, licht psychotische personages waarmee de gemiddelde kijker eigenlijk nooit feeling krijgt. Daar verandert de prachtige cinematografie van Bobby Bukowski, die de film een rauwe, haast documentaire stijl meegeeft, niets aan. De beelden worden subtiel aangevuld met de soundtrack van componist Jonathan Goldberger, de broer van de regisseur. De sfeer mag dan depressief zijn, dankzij de beelden en de muziek is het toch wel te behappen. Jammer genoeg heeft de regisseur gekozen voor een tergend traag tempo en duurt de film ongeveer een half uur te lang.

Dat ‘The Hawk is Dying’ je niet grijpt, heeft overigens niets te maken met de acteurs. Stuk voor stuk halen ze het uiterste uit hun rol. Paul Giamatti steelt de show, samen met de prachtige roofvogel die gedurende de tweede helft van de film op zijn arm bivakkeert. Giamatti is zo ongeveer gespecialiseerd in het spelen van losers, dus voor de rol van George Gattling is hij de juiste man. Maar je zou zo graag willen weten wat er dat hoofd van die George omgaat. Jammer genoeg wordt deze hele film bevolkt door personages waar je geen hoogte van kunt krijgen. Michael Pitt doet als de verstandelijk gehandicapte Fred niets onder voor Oscarwinnaar Leonardo DiCaprio in ‘What’s Eating Gilbert Grape’ (1993). Rusty Schwimmer (‘North Country’, 2005) en Michelle Williams (‘Brokeback Mountain’, 2005) vullen hun weinig uitgewerkte rollen zo goed mogelijk in. In kleinere rollen zien we talloze karakteracteurs die ons ergens vaag bekend voorkomen, waaronder mensen als Robert Wisdom (‘Ray’, 2004) en Ann Wedgeworth (‘Steel Magnolias’, 1989).

‘The Hawk is Dying’ is een interessante poging van regisseur Julian Goldberger om het boek van Harry Crews in een filmvorm te gieten. Ondanks het sterke acteerwerk van met name Paul Giamatti en de mooie en effectieve fotografie, zullen vele filmliefhebbers deze film links laten liggen. En helemaal ongelijk hebben ze daar niet in, want deze film is voor de gemiddelde filmkijker eigenlijk té vaag om echt te beklijven. Je dringt bovendien nooit helemaal binnen in de gedachtewereld van de personages, omdat ze zo vreselijk gesloten zijn. Met hen meeleven wordt dan behoorlijk lastig, hoe goed de acteur ook zijn best doet. ‘The Hawk is Dying’ is traag, ontoegankelijk en – afhankelijk van de stemming waarin je deze rolprent bekijkt – aardig deprimerend. Deze film is lang niet voor iedereen weggelegd. Besluit je hem toch te kijken, laat je dan niet afschrikken door het merkwaardige verhaal.

Patricia Smagge

Waardering: 3