The Sicilian (1987)

Regie: Michael Cimino | 146 minuten | actie, drama, misdaad | Acteurs: Christopher Lambert, Terence Stamp, Joss Ackland, John Turturro, Richard Bauer, Barbara Sukowa, Giula Boschi, Ray McAnally, Barry Miller, Andreas Katsulas, Michael Wincott, Derrick Branche, Richard Venture, Ramon Bieri, Stanko Molnar, Oliver Cotton, Joe Regalbuto, Tom Signorelli, Aldo Ray, Nicholas Kepros, Justin Clark, Trevor Ray, Barone Giovanni Gagliardo Di Carpinello, Guglielmo Inglese, Don Luciano Cappucino, Anita Laurenzi, Agostino Trupio, Massimo Sarchielli

De in New York uit Italiaanse ouders geboren schrijver Mario Puzo (1920 – 1999) werd wereldberoemd als auteur van ‘The Godfather’, de imposante roman die door Francis Ford Coppola verfilmd werd tot de gelijknamige trilogie. Het boek ‘The Sicilian’, eveneens van de hand van Puzo en een spin-off van het verhaal rond de familie Corleone, concentreert zich op Salvatore Giuliano. Deze rebel, die ook wel de Siciliaanse Robin Hood wordt genoemd, leefde van 1922 tot 1950. Hij stal geld, voedsel en vee van de rijke adel en landheren en verdeelde dit onder de arme bevolking van zijn geboorteplaats Montelepre. De goede bedoelingen van Giuliano werden nooit in twijfel getrokken. Hij raakte echter verstrikt in het web van de machtige maffia, kerk en staat waardoor hij uiteindelijk niet meer wist wie hij wel en wie hij niet kon vertrouwen. Dat wantrouwen was niet geheel onterecht, want in 1950 werd hij uiteindelijk vermoord door een van zijn trouwste volgelingen.

De film ‘The Sicilian’ volgt Giuliano vanaf het moment dat hij aan zijn missie begint tot aan zijn ondergang. Tijdens het smokkelen van twee zakken graan voor zijn arme dorpsgenoten stuiten Giuliano (Christopher Lambert) en zijn neef Aspanu (John Turturro) op een controle door de carabinieri. Giuliano moet zijn identiteitsbewijs tonen, waarna de agent hem onder schot houdt. Uit zelfverdediging schiet Giuliano de agent neer en slaat hij met Aspanu op de vlucht. Uiteindelijk wordt hij toch opgepakt en vreest hij dat zijn einde is genaderd. Wanneer blijkt dat hij gespaard blijft, voelt hij dat het zijn roeping is de arme mensen te helpen. Hij verzamelt een groep bandieten om zich heen met wie hij ten strijde trekt. De grote maffiabaas Don Masino (Joss Ackland) neemt hem in bescherming, omdat hij hem ziet als de zoon die hij nooit heeft gehad. Ook met de kerk en de adel onderhoudt Giuliano warme banden. Banden die hem uiteindelijk naar zijn ondergang leiden. Wanneer de communistische partij onder leiding van Giuliano’s zwager Silvio Ferra (Stanko Molnar) op een verkiezingszege afstevent, wordt Giuliano vriendelijk doch dringend verzocht een linkse demonstratie te verstoren. Hij geeft gehoor aan die oproep, maar dat wordt hem door de bevolking van Montelepre uiteraard niet in dank afgenomen.

‘The Sicilian’ werd geregisseerd door Michael Cimino, die in 1978 de wereld veroverde met zijn film ‘The Deer Hunter’, die vijf Oscars in de wacht sleepte waaronder die voor beste film en beste regie. Cimino probeerde vervolgens wanhopig het niveau van zijn meesterwerk te evenaren. Opvolger ‘Heaven’s Gate’ (1980) werd echter een grote artistieke en financiële flop. Met ‘The Sicilian’ probeerde de regisseur in 1987 zijn imago enigszins te herstellen. Maar al in de aanloop naar de première toe waren er veel problemen. Tweemaal was er een rechtszaak; een over wie er nou daadwerkelijk verantwoordelijk was voor het script en een over het zonder overleg inkorten van de Amerikaanse release van de film. Negatieve publiciteit die de film geen goed hebben gedaan. Maar ook zonder die rechtszaken was ‘The Sicilian’ geen succes geweest. De film neemt zichzelf namelijk veel te serieus. De vergelijking die wordt getrokken tussen Giuliano en Christus is bijvoorbeeld uitermate pretentieus. Het epische verhaal en de opzet zijn weliswaar veelbelovend, maar de uitwerking ervan raakt kant noch wal. Waarschijnlijk wordt dat voor een belangrijk deel veroorzaakt doordat de complete verhaallijn met Michael Corleone uit het boek in de film is weggelaten.

Niet elke acteur in ‘The Sicilian’ is even goed gecast. Hoofdrolspeler Christopher Lambert (‘Highlander’, 1986) mist simpelweg charisma om zo’n dragende rol te spelen. Hij acteert bovendien apathisch en houterig, zeker vergeleken met een rasacteur als John Turturro (‘Barton Fink, 1991) naast zich. Joss Ackland (‘White Mischief’, 1987) is imposant als de welbespraakte maffiabaas, maar Terence Stamp (‘The Limey’, 1999) – toch niet de minste acteur! – is compleet miscast als de stinkend rijke Prince Bursa, wiens functie in het verhaal een raadsel is. En zo zijn er meer acteurs die niet op hun plaats zijn. Bovendien wordt er gesjoemeld met accenten. Het enige accent dat voor Siciliaans door kan gaan is dat van Turturro, voor de rest is het een kakofonie van Brits-Engels, Amerikaans-Engels, met hier en daar een flard Duits (Barbara Sukowa) en Frans (Lambert). Op visueel gebied is de film gelukkig wel de moeite waard. Cimino toont aan dat hij wéét hoe hij in dit soort films de camera moet hanteren en dat daar dan ook zijn kracht ligt. Het beeldschone Siciliaanse landschap komt er dankzij de panoramische composities en het gebruik van een bewegende camera van de ervaren regisseur prachtig uit.

‘The Sicilian’ heeft een veelbelovend verhaal, maar gaat gebukt onder het juk van matige tot slechte acteerprestaties, ondermaatse dialogen en een onsamenhangend verhaal. Doordat daardoor niet alle puzzelstukjes op hun plaats vallen komt de film aanmatigend over. Regisseur Cimino slaagt er met dit epos opnieuw niet in zijn meesterwerk ‘The Deer Hunter’ te evenaren. ‘The Sicilian’ doet geen recht aan de gelijknamige roman van Mario Puzo. Wie meer wil weten over de intrigerende figuur Salvatore Giuliano kan dus maar beter het boek lezen. Ook de documentaire ‘Salvatore Giuliano’ van Francesco Rosi uit 1962 geeft een beter beeld dan deze episch opgezette film van Cimino, die zichzelf in al zijn pretenties voor de voeten loopt.

Patricia Smagge

Waardering: 2

Bioscooprelease: 1 december 1988