Thirteen Days (2000)

Regie: Roger Donaldson | 145 minuten | drama, oorlog, thriller | Acteurs: Kevin Costner, Bruce Greenwood, Steven Culp, Dylan Baker, Bill Smitrovich, Kevin Conway, Henry Strozier, Frank Wood

Vakkundig gemaakte thriller gebaseerd op historische feiten. Ondanks de algemeen bekende afloop (er brak immers geen oorlog uit tussen de VS en de Sovjet-Unie) is ‘Thirteen Days’ een verbazingwekkend spannende film geworden. Maar al te goed wordt duidelijk dat het lot van de wereld gedurende de dertien dagen waar de titel aan ontleend is, aan een zijden draadje heeft gehangen.

Als uitgangspunt werd het boek ‘The Kennedy Tapes’ gebruikt, geschreven door twee historici met behulp van geluidsexperts. De laatsten hebben de bandopnamen die de president maakte van zijn vergaderingen ten tijde van de Cuba-crisis afgeluisterd en getranscribeerd. Daarmee is de historische nauwkeurigheid zeer groot geworden en zijn sommige discussies zelfs woordelijk overgenomen in de film.

Daarmee is ‘Thirteen Days’ historisch zeer accuraat, waar in veel ‘waargebeurde verhalen’ op film nogal eens een loopje met de werkelijkheid genomen wordt. Alleen de rol van adviseur Kenny O’Donnell (Costner) is vergroot voor de film, om de film een emotioneel anker te geven en ter identificatie voor de kijker.

Cruciaal bij een film waarin zulke bekende historische figuren als John F. en Robert F. Kennedy geportretteerd worden, is hoe geloofwaardig de acteurs zijn. Niet alleen qua uiterlijk en de uitgesproken kaaklijnen en dito gebitten, maar vooral omdat de broers een zeer uitgesproken Oostkust-accent hadden. Gelukkig brengen Bruce Greenwood als de president en Steven Culp als diens broer en Minister van Justitie het er goed van af. Greenwood weet over het algemeen de stem goed na te bootsen en door hem veel van achter en opzij te filmen, weet hij JFK’s uiterlijk tamelijk goed te benaderen. Culp is nagenoeg perfect als Bobby Kennedy. Mager en pezig, met de juiste kop, manieren en temperament, is hij van het duo nog het meest overtuigend. Ook de acteurs in de bijrollen lijken vaak griezelig veel op hun historische tegenhangers. Dylan Baker is een uitstekende Robert McNamara (minister van Defensie) die de reputatie van koele kikker te zijn en de show steelt in een scène op het Pentagon, als hij een enorme verbale aanvaring heeft met een admiraal over het vuren op Russische schepen.

‘Thirteen Days’ is een echte ‘praatfilm’, waarbij voornamelijk binnen de vergaderruimtes van het Witte Huis gediscussieerd en geruzied wordt. Ondanks het wellicht wat saai ogende uitgangspunt, hangt er een beklemmende sfeer, versterkt met de realisatie dat deze mannen het echt voor het zeggen hadden of er een nucleaire oorlog zou uitbreken.

Wat de kijker niet te zien krijgt, is de besluitvorming binnen het Kremlin. Er wordt puur vanuit het Amerikaanse perspectief verteld en hoe er stap-voor-stap gereageerd wordt.

Omdat er af en toe sprake is van een behoorlijke dosis geluk en dat in een verbureaucratiseerde samenleving allerlei instanties handelingen verrichten (zoals volgens schema atoomproeven nemen) zonder dat de mensen aan de top hiervan afweten en die de dreiging doen toenemen, wordt ook duidelijk dat zelfs in het machtigste land ter wereld niet altijd controle is op de gebeurtenissen.

De Amerikanen zijn onderling ook sterk verdeeld. De legerleiding en sommige adviseurs willen Cuba meteen bombarderen, terwijl anderen de zaak diplomatiek willen proberen op te lossen. De manier waarop Kennedy en zijn adviseurs de ‘Cuba-crisis’ proberen op te lossen, zorgt voor een ijzersterke historische thriller.

Hans Geurts

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 12 april 2001