Triangle of Sadness (2022)

Regie: Ruben Östlund | 147 minuten | drama, komedie | Acteurs: Charlbi Dean, Harris Dickinson, Woody Harrelson, Zlatko Buric, Hanna Oldenburg, Dolly De Leon, Alicia Eriksson, Arvin Kananian, Carolina Gynning, Linda Anborg, Sunnyi Melles, Vicki Berlin, Malte Gårdinger, Iris Berben, Oliver Ford Davies, Henrik Dorsin

Al heel lang is het flauw om de filmtitel woord voor woord te laten opdreunen door een personage. Het schreeuwt tegen het publiek: zie je, dit is de kern van het verhaal! In de eerste scène van ‘Triangle of Sadness’ rolt de titel al over de lippen van een modejournalist. Tijdens een modellenauditie vraagt de journalist aan de deelnemers om hun gezichtsuitdrukking af te wisselen naar gelang het merk betaalbaar of luxueus is. Het laat zich ongemakkelijk raden welke de glimlach krijgt en welke de serieuze blik. ‘Triangle of Sadness’ verwijst naar het plekje die de modellen aanwenden voor de gezichtsacrobatiek en ligt ongeveer tussen de wenkbrauwen net boven het neusschot. En evenals bij de modellenauditie strijden de glimlach en de serieuze blik bij het publiek constant om de aandacht voor Östlunds vermakelijke en schokkend hapklare satire over de rijken der aarden.

De modellen Carl (Harris Dickinson) en Yaya (Charlbi Dean) hebben elkaar gevonden in de liefde en in zaken doen. Beiden zijn namelijk ook influencers die alleen maar meer likes voor elkaar zullen genereren wanneer ze samen te zien zijn. Op dit vlak brengt Yaya meer succes met zich mee dan Carl, wat voor de nodige spanning zorgt in de relatie. Het glanzende koppel krijgt een verblijf op een luxejacht voor hun sociale-media-aanwezigheid aangeboden met daarop een groepje miljardairs, waaronder de Rus Dimitry die onbeschaamd aan een diner verkondigt dat hij stinkend rijk is geworden met het verkopen van poep, in de mestsector welteverstaan. En tijdens een lunch zit het modellenkoppeltje aan tafel bij twee Britse bejaarden die hun enorme rijkdom hebben vergaard met de productie van landmijnen en handgranaten. Nog altijd balen ze van kapitaalverlies door een nieuwe reeks aan internationale wapenregels. Onderwijl krijgt de uiterst gedienstige crew de Amerikaanse kapitein (Woody Harrelson), alcoholist en zelfverklaard marxist, maar niet uit zijn kajuit. De stuurhut blijft zodoende grotendeels van de tijd op zee onbemand. Het blijkt het perfecte recept voor onheil. En zo geschiedde.

Gedurende een heftige zeestorm worden de meeste passagiers zeeziek en kapen de kapitein en Dimitry de intercom met oneliners over het kapitalisme en marxisme. Het is een nacht van apocalyptische proporties en als de crew van benedendeks de volgende dag alles weer vlot moet trekken, dient zich een nieuwe ramp aan. De sterk hiërarchische wereld tussen de rijken en de gedienstigen op het luxejacht zinkt en een klein groepje daarvan strandt op een onbewoond eiland. Op het eiland liggen de kaarten – wie over wie iets te zeggen heeft – heel anders geschud.

Haast al het werk van regisseur Östlund gaat om omkeringen van de machtsrol tussen man en vrouw, rijk en arm, autochtoon en allochtoon, et cetera, en over de effecten van een heersende ongelijkheid op zowel de meester als op de slaaf in een machtsrelatie. En hoewel er daarover veel te lachen valt in in zijn films, mag je wel stellen dat Östlund niet bijster veel vertrouwen heeft in de goedheid van de mens. Zijn personages hebben namelijk de grootste moeite met de verleidingen die macht met zich meebrengt, in welke situatie of omgeving dan ook, en misschien nog meer met de angst om een machtspositie te verliezen.

De drie akten structuur van ‘Triangle of Sadness’ is een sterke greep. Deze overzichtelijkheid laat de boodschap en de thema’s van de film goed inzinken. Toch sleept het groter geheel ietwat aan en had de eerste akte sowieso korter gekund. Maar dat zal Östlund een worst wezen, want het maakt het net allemaal dat beetje ongemakkelijker. De provocatie zit het hem nog het meest in de lachsalvo’s die het publiek in het donker zal delen. Is de kijker op die manier verlost van de driehoek van triestheid? Of maakt het vooral de rimpel van overpeinzing dieper en meer permanent? Daarom alleen al is de catastrofale luxereis van Östlund met vlag en wimpel geslaagd.

Roy van Landschoot

Waardering: 4

Bioscooprelease: 15 december 2022
VOD-release: 15 maart 2023
DVD- en blu-ray-release: 15 maart 2023