Unter dir die Stadt (2010)

Regie: Christoph Hochhäusler | 110 minuten | drama | Acteurs: Robert Hunger-Bühler, Nicolette Krebitz, Mark Waschke, Wolfgang Böck, Corinna Kirchhoff, Michael Abendroth, Angelika Bartsch, André Dietz, Paul Faßnacht, Alexandra Finder, Piet Fuchs, Stefan Gebelhoff, Johannes Kiebranz, Antje Lewald, Viola Pobitschka, Stefan Preiss, Robert Schupp, Nadja Stübiger, Heike Trinker, Van Lam Vissay, Alexandra von Schwerin, Klaus Zmorek, Oliver Broumis, Frank Voß, Julia Domenica, Robert Menke

Klinische film met een licht mysterieuze ondertoon over een affaire tussen een bankdirecteur en de echtgenote van één van zijn medewerkers. De twee hoofdrolspelers zijn absoluut aan elkaar gewaagd: de nietsontziende bankier Roland Cortes (Robert Hunger-Bühler) en de opportunistische Svenja (Nicolette Krebitz) spelen met vuur als ze een affaire beginnen, die vooral op lust gebaseerd lijkt te zijn. Gaandeweg blijkt dat hun wederzijdse aantrekkingskracht niet alleen op lust gebaseerd is, maar dat ze van elkaar dezelfde karaktertrekken herkennen. Beiden zijn manipulatief, willen hebben wat ze zien en zijn bereid om te liegen en bedriegen om hun doelen te bereiken. Wellicht is dat de verklaring waarom Svenja bereid is om haar – ogenschijnlijk – liefdevolle relatie met haar man Oliver (Max Waschke) op het spel te zetten voor de oudere Roland, maar door de film zijn soms ook andere hints verstopt. Beiden hebben zaken te verbergen uit hun verleden: Svenja liegt over haar cv, Roland komt met valse jeugdherinneringen op de proppen. Is het ooit begonnen als spel, maar in de loop der jaren macht der gewoonte geworden?

‘Unter dir die Stadt’ voorziet niet in gemakkelijke antwoorden, maar werpt wel vragen op. Het werkt lange tijd, maar naarmate de speelduur voortduurt, heeft het steeds vaker wat weg van een kunstje van de makers. De acteurs zorgen er echter voor dat de film niet ontspoort, maar toch boeiend blijft. Na Svenja’s aanvankelijke weigering om zich in de affaire te sturen, weet Roland zijn positie als topman te gebruiken om haar echtgenoot Oliver naar Indonesië te laten sturen. Oliver denkt dat hij promotie heeft gemaakt, maar wat hij (nog) niet weet, is bij de kijker al bekend: zijn voorganger is daar ontvoerd en vermoord vanwege de zaken die de bank in het Aziatische land doet. Daarmee gaat Roland een stuk verder dan zijn “rivaal” enkel uit de weg te hebben: hij plaatst Oliver in een positie waarin hij mogelijk fysiek gevaar loopt. Dit uitgangspunt doet sterk denken aan het Bijbelse verhaal van koning David, die Batseba verleidde en haar man Uria, die soldaat was, vooraan in de gevechten met de Ammonieten liet plaatsen. Hoewel de intrige in deze film anders afloopt, zijn de parallellen aanwezig.

Het Frankfurt am Main waar de film zich afspeelt, is kil in beeld gebracht als een stad van glas en beton, zonder ziel, waar alles om (het verdienen van) geld draait. De zakendeal waar een deel van de subplot om draait, lijkt regisseur Hochhäusler echter niet zo te interesseren (ondanks dat hij zelf met Ulrich Pletzer het scenario schreef), waardoor het verhaal teveel kantelt naar de affaire tussen Roland en Svenja. Hierdoor moet de boel te abrupt rechtgetrokken worden als Rolands zakelijke problemen rondom de deal naar het slot toe in belang toenemen. Wel weet Hochhäusler alles visueel sterk in beeld te brengen. Met dit fraaie camerawerk, sterke non-verbale scènes en uiteraard het acteertalent van Hunger-Bühler en Krebitz weet Hochhäusler de zwakheden uit het scenario te compenseren. ‘Unter dir die Stadt’ slaagt er vooral in om een bepaalde sfeer op te roepen, waarbij de kijker vooral het gevoel krijgt dat de personages bovenal eenzaam zijn. In elk geval genoeg vervreemd van hun omgeving, bij Roland al langer en bij Svenja vooral nadat Oliver is vertrokken.

Hier komt ook het eerder aangetipte mysterieuze aan de oppervlakte. Er blijven nogal wat vragen onbeantwoord. Sommige kijkers zullen dat ergerlijk vinden, maar de makers weten het toch intrigerend te maken. Zo zijn er een aantal vreemde gebeurtenissen, die niet in het grotere geheel passen, die Svenja’s impulsiviteit onderstrepen (zoals het achteloos accepteren van een pil door een vrouw op het toilet van een restaurant) en Rolands soms irrationele gedrag (zoals toekijken hoe een drugsverslaafde zichzelf injecteert). Het lijkt in elk geval irrationeel, omdat nooit expliciet wordt waarom. Om nog maar te zwijgen over de vervreemdende slotscène, waarover vele speculaties mogelijk zijn. Zo blijft de film deels een mysterie, omdat gebeurtenissen en motieven van de hoofdrolspelers niet of nauwelijks te duiden valt.

Hans Geurts

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 21 april 2011