Volver (2006)

Regie: Pedro Almodóvar | 130 minuten | drama, komedie, avontuur | Acteurs: Penélope Cruz, Carmen Maura, Lola Dueñas, Blanca Portillo, Yohana Cobo, Chus Lampreave, Antonio de la Torre, Carlos Blanco, Mª Isabel Díaz, Nieves Sanz Escobar, Leandro Rivera, Yolanda Ramos, Carlos García Cambero, Pepa Aniorte, Elvira Cuadrupani, Alfonsa Rosso, Fanny de Castro, Eli Iranzo, Magdalena Broto, Isabel Ayucar, Concha Galán, Marie Franç Torres, Natalia Roig

Het meest belangrijke dat telkens terugkeert in de film (de titel ‘Volver’ is hier van afgeleid) is de terugkeer van de geest van de moeder, die aan haar dochters verschijnt. Het geloof in die geestesverschijningen is in de omgeving waar Almodovar opgroeide een normaal verschijnsel. In de regio La Mancha is het geloof in deze paranormale zaken nog steeds. Almodovar gelooft er zelf niet in, maar vond het wel een intrigerend gegeven voor zijn film. Het is een mooi vertrekpunt geworden voor een verhaal over zowel de dood en de fysieke terugkeer van de geest van de overledene. Op zich zou een dergelijk gegeven snel kunnen leiden naar een wat zweverige film met occulte toestanden, maar dat is deze film geenszins geworden. Bewust koos Almodovar voor een verdere uitwerking in een comedy-achtige setting. Die humoristische elementen, waarin opzichtig met een lijk wordt gezeuld en waarbij veel met knipoogjes en besmuikte lachjes wordt gewerkt, maken het tot een verhaal dat prettig verteerbaar is, maar toch ook een duidelijk serieuze ondertoon heeft. Het omgaan met de dood en alles wat daar aan voorafgaat of op volgt, wordt zo een alledaags gebeuren en deel van het leven van alledag.

Raimunda is een jonge moeder, heeft een vriend die zonder werk zit, haar financiële situatie is precair. Ze moet allerlei baantjes aannemen om de zaak draaiende te houden. Ze draagt een groot geheim uit haar verleden met zich mee. Haar zuster Sole runt een illegale kapsalon en is door haar man verlaten die er met een klant van haar van door is gegaan. Paula is haar tante die in een dorp in de streek La Mancha woont. Daar waait het altijd. Bij een van de vele branden zijn de ouders van Raimunda en Sole om het leven gekomen. Als Raimunda op een dag door Sole wordt gebeld dat tante Paula is overleden, kan zij niet naar de begrafenis komen, aangezien haar dochter zojuist per ongeluk haar werkloze vriend met een mes heeft gedood. Zij wil haar dochter beschermen, zij besluit het lijk weg te werken. Tijdens de begrafenis van Tante Paula hoort Sole van de oude dorpsbewoners een verhaal dat de geest van haar moeder was teruggekomen om de laatste jaren voor tante Paula te zorgen. Is zij werkelijk een geest of is hier iets anders aan de hand? Er volgen vele ontwikkelingen. In het verhaallijn speelt ook Augustina, een buurvrouw, een wezenlijke rol. Augustina heeft te horen gekregen dat zij kanker heeft en binnenkort zal sterven. Zij gaat hier realistisch n waardig, tegelijkertijd wordt in een zijlijn van het verhaal op subtiele wijze de manier waarop tegenwoordig emotie-tv wordt bedreven door het exploiteren van menselijke drama’s aan de kaak gesteld. Alle levens in het verhaal blijken door de bij een brand omgekomen papa en mama met elkaar verbonden te zijn. Een geheimzinnige gebeurtenis in het verleden speelt hierbij een hoofdrol. Dit wordt op subtiele en geloofwaardige wijze in de verdere uitbouw van de verhaallijn uitgewerkt. Zo zijn ingrediënten van schuld en boete, verwerken van verdriet en rouw allemaal in deze komedie meegenomen, zonder dat het geforceerd aandoet.

‘Volver’ is ook een eerbetoon aan Spaanse gewoonten en riten en biedt een mooi inkijkje in de leefwereld en gedachten van bewoners van de grote stad en die van eenvoudige dorpsbewoners. Van de laatsten geloven velen dat de doden nooit echt sterven, maar dat hun geest blijft bestaan en terugkeert. Amusant is het beeld hoe men zich nog tijdens het leven voorbereidt op de soms nog ver weg staande dood, als we zien hoe mensen al hun toekomstige graf hebben uitgezocht en vele jaren voor hun dood dat al verzorgen en onderhouden.

Onthullingen over een buitenechtelijk kind en de manier waarop dit de levens van velen in dit verhaal heeft beïnvloed, hebben een belangrijke functie. Moeder vertelt na haar ‘terugkeer’ over dingen die de zusters niet van elkaar afweten.

Het camerawerk is magnifiek, in visueel opzicht wordt er optimaal gebruik gemaakt van het Spaanse platteland. Prachtige beelden van aan de ene kant oude en verstilde dorpen, die omringd worden door uitgebreide moderne windmolenparken. De altijd over de hoogvlakte waaiende wind, heeft in dit verhaal een eigen rol.

Het spel van Penélope Cruz, maar ook dat in de andere rollen, is sterk. ‘Volver’ is een film in een geheel andere stijl als ‘Hable con ella’ of ‘La Mala Educacion’ en is daarmee ook moeilijk vergelijkbaar. Ook degenen die niet zo’n Almodovar-fan zijn, kunnen nu hun hart ophalen aan een geheel ander soort film, een film met een flinke portie humor. Liefhebbers van de Spaanse cinema, maar evenzeer die van komedie, komen zonder meer aan hun trekken. Ook voor de geïnteresseerden in Spaanse riten en gewoonten (maar ook voor bijgelovigen) is het zeker een gang naar de bioscoop waard.

Rob Veerman

Waardering: 4

Bioscooprelease: 24 augustus 2006